پاسخ اجمالی:
امام سجاد(ع) در دعای وداع ماه مبارک رمضان فرمود: «سلام بر تو اي همسايه عزيز كه ما در جوار رحمت تو بوديم. همسايه اي بودي كه در اين مدّت در اثر حُسن همجواري با تو دلها رقيق و گناهان كم شد». آري، انجام مكروهات و گناهان كوچك، كم كم راه انسان را مي بندد. همانطور که آبهای دارای املاح معدنی و رسوبی، کم کم مسیر خود را مسدود می کند و سنگهای رسوبی ایجاد می کند. افكار و انديشه ها نیز چنين است. اگر زلال باشد از عمق جان مي جوشد و در دلهاي ديگران جاري مي شود. امّا افكار باطل كم كم دل را سخت می کند.
پاسخ تفصیلی:
امام سجاد(علیه السلام) در دعای وداع ماه مبارک رمضان به خداوند عرضه می دارد: «السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِيهِ الْقُلُوبُ، وَ قَلَّتْ فِيهِ الذُّنُوب»؛ (سلام بر تو اي همسايه عزيز كه ما در جوار رحمت تو بوديم. تو همسايه اي بودي كه در اين مدّت در اثر حُسن همجواري با تو دلها رقيق و گناهان كم شد). آري، انجام مكروهات و گناهان كوچك، كم كم راه انسان را مي بندد.
مناطق ييلاقي و سرزمين هاي سبز و خرّم، داراي آبي زلال است كه وقتي از چشمه مي جوشد، راه خود را باز مي كند و راه كسي را هم نمي بندد و همه درختان و گياهان تشنه سر راه را هم سيراب مي كند. اين خاصيت آب زلال است كه به دنبال تشنه مي رود. سرش را به سنگ مي زند و تلاش و كوشش مي كند كه خود را به تشنه ها برساند و آنها را سيراب كند.
امّا اگر اين آب، داراي املاح و رسوبي باشد، همين كه مي جوشد، راه خود را مي بندد. بعد از چند سال در آن مسیر، تلّي از سنگ پيدا شده و همه آن سرزمين هاي سبز، خشك مي شود و چيزي در آن نمي رويد.
افكار و انديشه ها هم چنين است. اگر زلال باشد از جان مي جوشد، با زبان و قلم منتشر مي شود، به گوش و چشم مي رسد و از آنجا در دلهاي ديگران جاري مي گردد. لذا يكي از القاب عالِم «ماء مَعين» است كه اصل آن درباره حضرت ولي عصر(سلام الله عليه) گفته شده است.(1)
قرآن مي فرمايد: «قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْرًا فَمَنْ يَأْتِيكُمْ بِمَاءٍ مَعِينٍ»(2)؛ (بگو خبر دهيد اگر آب [آشاميدني] شما به زمين فرو رود، پس كيست كه به شما آبي روان دهد؟) «ماء معين» يعني آب جاري؛ آبي كه ديده مي شود. عالِم را «ماء معين» مي گويند، چون مانند چشمه زلال مي جوشد. حرفي كه مي زند، چيزي كه مي نويسد، علمي است كه از جان او تراوش كرده و به گوش و چشم انسان رسيده و او مي فهمد و به ديگري مي گويد، ديگري هم مي فهمد و به بعدي مي گويد؛ مانند چشمه زلالي كه سرانجام به اهلش مي رسد.
امّا افكار و انديشه ها و خيالات باطل، مانند همان رسوبات و املاح معدني، راه قلب را مي بندند؛ كم كم دل، قسّي، سخت و مسدود مي گردد. نه چيزي از آنجا به ديگران سرايت مي كند و نه حرف ديگران به آنجا مي رسد؛ نه حرف او در غير مؤثر است و نه حرف غير در او اثر مي بخشد.
امام سجّاد(عليه السلام) فرمود: «دلها در اين ماه نرم و رقيق و گناهان در اين ماه كم است».(3)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.