آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قرآن در سوره روم پدیده خواب را به عنوان یک پدیده مهم آفرینش و نمودارى از نظام حکیمانه آفریننده آن معرفی کرده؛ چراکه تمام فعالیت هاى جسمانى و بخش مهمى از فعالیت هاى فکرى و مغزى انسان برای استراحت تعطیل می شود و دستگاه هائى از جسم، مانند قلب و ریه و... به کار خود ادامه مى دهند. این موهبت بزرگ الهى، سبب مى شود که جسم و روح انسان، به اصطلاح سرویس شود، و  آرامش و رفع خستگى حاصل شود و انسان، حیات و نشاط تازه اى پیدا کند. مسلماً اگر خواب نبود، روح و جسم انسان، بسیار زود پژمرده می شد.

قرآن پدیده «خواب» را به عنوان یک پدیده مهم آفرینش، و نمودارى از نظام حکیمانه آفریننده آن، مورد توجه قرار داده، و در آیه 23 سوره «روم» مى گوید:
(از آیات او خواب شما در شب و روز است، و نیز تلاش و کوشش شما براى بهره گیرى از فضل پروردگار و تأمین نیازمندى هاى زندگى)؛ «وَ مِنْ آیاتِهِ مَنامُکُمْ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ ابْتِغاؤُکُمْ مِنْ فَضْلِهِ».
و در پایان، مى افزاید: (در این امور آیات و نشانه هائى است براى آنها که گوش شنوا دارند)؛ «إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیات لِقَوْم یَسْمَعُونَ».
این حقیقت، بر هیچ کس پوشیده نیست که همه «موجودات زنده» براى تجدید نیرو، و به دست آوردن آمادگى لازم براى ادامه کار و فعالیت، نیاز به استراحت دارند، استراحتى که به طور الزامى به سراغ آنها بیاید، و حتى افراد پر تلاش و یا حریص را ناگزیر به انجام آن سازد.
چه عاملى براى وصول به این هدف، بهتر از خواب، تصور مى شود؟ که الزاماً به سراغ انسان مى آید و او را وادار مى کند: تمام فعالیت هاى جسمانى و بخش مهمى از فعالیت هاى فکرى و مغزى خویش را تعطیل کند، تنها دستگاه هائى از جسم، همانند قلب و ریه و بخشى از فعالیت هاى مغزى که براى ادامه حیات لازم است به کار خود ادامه مى دهند، آن هم بسیار آرام و آهسته.
این موهبت بزرگ الهى، سبب مى شود که جسم و روح انسان، به اصطلاح سرویس شود، و با بروز حالت خواب که یک نوع وقفه و تعطیل کار بدن است، آرامش و رفع خستگى حاصل گردد، و انسان، حیات و نشاط و نیروى تازه اى پیدا کند.
مسلماً اگر خواب نبود، روح و جسم انسان، بسیار زود پژمرده و فرسوده مى شد، و بسیار زود پیرى و شکستگى به سراغ او مى آمد، به همین دلیل خواب متناسب و آرام، راز سلامت، و طول عمر، و دوام نشاط جوانى است.
نیاز جسم و روح انسان، به خواب، به اندازه اى زیاد است که توانائى و تحمل انسان در برابر بى خوابى، بسیار کم است، و از چند شبانه روز تجاوز نمى کند، به همین جهت، جلوگیرى از خواب، همیشه به عنوان یکى از دردناکترین شکنجه ها نزد جباران و طاغوتیان، شناخته شده است.
و نیز به همین دلیل، یکى از طرق درمان مؤثر بسیارى از بیمارى ها این است که بیمار را در خواب عمیق فرو مى برند، و از این راه توان و نیروى بیمار را افزایش مى دهند.
از شگفتى هاى عالم خواب، که دانشمندان اخیراً از روى آن پرده برداشته اند این است که: به هنگام خواب و از کار افتادن موقت بخش عظیمى از مغز، بعضى از سلول ها که آن را «سلول نگهبان» باید نامید، همچنان بیدار مى مانند، و توصیه هائى را که انسان قبل از خواب در مورد لحظه بیدارى به آنها مى کند، هرگز فراموش نمى کنند، تا به هنگام لزوم تمام مغز را بیدار کرده به حرکت در آورند.
مثلاً مادرِ خسته و کوفته اى که شب مى خوابد، و فرزند شیرخوارش در گاهواره نزدیک او است، ناخودآگاه به سلول نگهبان که رابط میان روح و جسم است این مطلب را توصیه مى کند، که هر زمان کودک من کمترین صدائى کرد، مرا بیدار کن، اما سر و صداهاى دیگر، مهم نیست! لذا ممکن است غرش رعد، این مادر را از خواب بیدار نکند، اما کمترین صداى کودکش سبب بیدارى او است، این وظیفه مهم را همان سلول نگهبان بر عهده گرفته!
خود ما نیز این مطلب را بسیار آزموده ایم که هر وقت تصمیم داشته باشیم صبح زود، یا حتى وسط شب دنبال سفر یا برنامه مهمى برویم، و این را به خودمان بسپاریم، غالباً به موقع بیدار مى شویم، در حالى که در غیر این موقع ممکن است ساعت ها در خواب فرو رویم.
هر چه بیشتر انسان به بررسى و تحقیق بپردازد به عظمت آفریدگار این پدیده بیشتر آشنا مى شود. (1)