آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قارون هم نماینده فرعون در بنی اسرائیل بود و فرعون از طریق او آنان را استثمار کرده بود و هم خزانه دار گنج های فرعون بود؛ لذا با نابودی فرعونیان، آن ثروت عظیم به دست قارون افتاد. او بعد از پیروزی موسی(ع) اظهار ایمان کرد اما وقتی از تصمیم حضرت موسی(ع) برای گرفتن زکات مطلع شد، مخالفت کرد و به عذاب الهی دچار شد.

از آیه 23 و 24 سوره «مؤمن»، به خوبى استفاده مى شود که رسالت موسى(علیه السلام) از آغاز هم براى مبارزه با سه کس بود: «فرعون»، وزیرش «هامان»، و «قارون»، ثروتمندِ مغرور: «وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى بِآیاتِنا وَ سُلْطان مُبِین * إِلى فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ قارُونَ فَقالُوا ساحِرٌ کَذّابٌ»؛ (ما موسى را با آیات خود و دلائل و معجزات روشنى فرستادیم * به سوى فرعون و هامان و قارون و همگى گفتند: موسى ساحرِ دروغگوئى است).
از این آیه، استفاده مى شود که او همکارِ فرعونیان بود و در خط آنها، و در تواریخ نیز مى خوانیم که او از یکسو، نماینده فرعون در بنى اسرائیل بود(1) و از سوى دیگر، خزانه دار گنجهاى فرعون(2).
و اینجا است که پرونده «قارون» روشن تر مى شود: فرعون براى این که بنى اسرائیل را به زنجیر کشد، و تمام هستى آنها را غارت کند، یک مردِ منافق حیله باز و به اندازه کافى بى رحم را، از میان بنى اسرائیل برگزید، و زمام اختیار آنها را به دست او سپرد، تا به نفع دستگاه جبارش آنها را استثمار کند و بر خاک سیاه بنشاند، و از این رهگذر، ثروت کلانى نیز براى خود کسب کند.
قرائن، نشان مى دهد که بعد از نابودى فرعونیان، مقدار عظیمى از ثروت و گنجهاى آنها در دست «قارون» ماند، و موسى(علیه السلام) تا آن زمان مجال این را پیدا نکرده بود که این ثروت بادآورده فرعونى را به نفع مستضعفان از او بگیرد.
به هر حال، خواه او این ثروت را در عصر فرعون پیدا کرده باشد، و یا از طریق غارت گنج هاى او، و یا به گفته بعضى از طریق «علم کیمیا»، و آگاهى بر شئون تجارت سالم، یا آشنائى به اصول استثمار مستضعفان، هر چه بود «قارون» بعد از پیروزى موسى(علیه السلام) بر فرعونیان، ایمان اختیار کرد، و به سرعت تغییرِ چهره داد و با زبردستى خاصى که ویژه این گروه است، خود را در صف قاریان «تورات» و آگاهان بنى اسرائیل، جا زد، در حالى که بعید است ذره اى ایمان در چنین قلبى نفوذ کند.
سرانجام، هنگامى که موسى(علیه السلام) تصمیم گرفت «زکات» از او بگیرد، پرده از چهره اش کنار رفت، و قیافه زشت و منحوسى که در پشت ماسک فریبنده ایمان داشت، بر همگان ظاهر شد، و دیدیم که این مرد منافق، عاقبت کارش به کجا منتهى گشت.(3)