وقتی ابن زیاد با چوبدستی اش به سر مطهر امام(ع) جسارت کرد، زید بن ارقم که یکی از صحابه ی سرشناس پیامبر(ص) بود اعتراض کرد و گفت من دیدم پیامبر(ص) این لب و دهان را می بوسید. در ماجرایی دیگر پیامبر(ص) فرمود: «خدایا من این دو(امام حسن(ع) و امام حسین(ع)) و مومنان صالح را به تو می سپارم».سپس از کاخ ابن زیاد خارج شد و گفت: ... اى مردم عرب! شما پس از اين روز، برده ايد! فرزند فاطمه را كشتيد و پسر مرجانه را فرمانروا ساختيد. او كسى است كه خوبان شما را مى كشد و... از رحمت خدا دورباد آن كه به ذلّت راضى شد.

زينب(س) در پاسخ ابن زياد که گفت: كار خدا را نسبت به برادرت و خاندانت چگونه ديدى؟  فرمود: من جز زيبايى و نيكى نديدم، آنها گروهى بودند كه خداوند شهادت را برايشان مقرّر كرد و آنان نيز به آرامگاه خويش شتافتند. به زودى خداوند تو و آنان را [در روز قيامت] گرد خواهد آورد و ميان شما داورى خواهد كرد؛ در آن روز بنگر چه كسى پيروز خواهد بود؟ اى پسر مرجانه! مادرت به عزايت بنشيند. عبيدالله بن زياد با شنيدن اين سخنان خشمگين شد و گويا آهنگ قتل آن حضرت را نمود... .

در یکی از منزلگاه های کوفه امام حسین(ع) به عبیدالله بن حرّ جُعفی برخورد. عبیدالله با امام درباره اوضاع کوفه و بیعت شکنی کوفیان از ترس ابن زیاد سخن گفت. امام عبیدالله را به همراهی دعوت کرد. عبیدالله اظهار کرد در صورتی که کوفیان بر سر پیمانشان می ماندند او هم امام حسین(ع) را یاری می کرد، اما حالا فقط حاضر است امام را با اهدای اموال، اسب و شمشیرش یاری کند. امام که برای اتمام حجت و همراه ساختن انسانهای شجاع و بزرگ از عبیدالله دعوت به همراهی کرده بود، اعلام کرد که نیازی به اموالش ندارد.

سنگينى حادثه عاشورا، تاب سكوت را با همه خطراتش از برخى گرفت و آنها را به ابراز انزجار از دژخيمان اموى واداشت كه گاه به كشته شدن آنها مى انجاميد. مانند؛ زنى از لشگریان عمر سعد كه وقتی لشكريان به سوى خيمه هاى ابى عبدالله(ع) حمله كردند، شمشيرى برداشت و به دفاع از خیمه ها پرداخت و یا عبدالله بن عفيف ازدى که در مسجد کوفه مقابل ابن زیاد فرياد زد: اى پسر مرجانه! كذّاب پسر كذّاب تويى و پدرت، و آن كسى است كه تو و پدرت را بر اين جايگاه نصب كرد. ابن زياد دستور داد سرش را از بدن جدا سازند.

توقف اسيران در شام فرصت خوبى به امام سجاد(ع) داد تا مردم شام را كه در اثر تبليغات چهل ساله معاويه شناخت صحيحى از اسلام و خاندان پيامبر(ص) نداشتند، آگاه سازند. خطبه امام سجاد(ع) در اين ميان نقشى تعيين كننده داشت و يزيد را رسواى خاص و عام ساخت.