قرآن كتاب تربيت و هدايت است؛ در آیاتی از قرآن که می گویند همه چیز در آن بیان شده و چیزی فرو گذار نشده است، منظور از «همه چيز» تمام امورى است كه براى پيمودن راه تربيت و هدايت لازم است. قرآن دایرة المعارفی بزرگ و گردآمده از همه گزاره های جزئی و فرمول های علومی چون رياضى و جغرافيايى و شيمى و فيزيک و گياه شناسى و... نیست. منظور از همه چیز در اين گونه آيات، يك امر نسبى است؛ يعنى تمام امورى كه در هدف هدايت و تربيت انسان دخالت دارد، در اين كتاب آسمانى هست. البته قرآن دعوتی كلى به كسب همه علوم و دانش ها كرده و تمام دانش هاى ياد شده و غير آن در اين دعوت كلى جمع است و علاوه بر آن گاه گاهى به تناسب بحث هاى توحيدى و تربيتى و... پرده از روى قسمت هاى حساسى از علوم و دانش ها برداشته است و برخی از حقایق علمی به گونه ای اشاره وار در قرآن بیان شده اند.

وقتى به موارد استعمال «تقوى» در قرآن مى نگریم، مفعول اين فعل را مختلف مى يابيم؛ مثلا «اِتّقُوا اللّه»، «اِتّقوا النّار»، «اِتّقُوا يَوماً لاتَجْزى»، «اتَّقوا فِتْتَةً»،... از مجموع اين چند آيه و آيات ديگر قرآن مى توان نتيجه گرفت كه حقيقت تقوى پرهيز است؛ پرهيز از گناه و پرهيز از معصيت و نافرمانى و ... جالب اين است كه خداوند از خود به عنوان «اهل تقوى» ياد مى كند که مراد پرهیز از ظلم به عباد است.

گروهى از منافقان به پیامبر(ص) گفتند به ما اجازه بده مسجدى بسازیم تا افراد ناتوان، بیمار و پیرمردان در آن نماز بگزارند. پیامبر(ص) به آنها اجازه داد، آنها گفتند: ممکن است شخصاً بیائید و در آن نماز بگزارید؟ در این هنگام، آیات فوق نازل شد و به دنبال آن پیامبردستور داد: مسجد مزبور را آتش زدند.
 

در زمان بنى امیّه خصوصاً یزید، منکرات شرق و غرب جهان اسلام را فرا گرفته و معروف ها به فراموشى سپرده شده بود. حتّى مدینه مرکز حکومت پیامبر(ص) آلوده به انواع محرّمات بود. صلحا و عبّاد از صحنه حکومت کنار گذاشته شده و ظالمان و فاسدان و تبعیدیان و مطرودان زمان پیامبر(ص) زمام امور را به دست گرفته بودند. در چنین شرایطى امام حسین(ع) با تمام وجود رسالت امر به معروف و نهى از منکر را ادا نمود که اگر قیام امام نبود معلوم نبود بنی امیه چه بر سر اسلام مى آوردند.