امام باقر(ع) پنجمین امام شیعه از مادري به نام فاطمه دختر امام حسن(ع) متولد شد و توسط «ابراهیم بن ولید بن عبدالملک» مسموم و به شهادت رسید و در بقیع دفن شد. نقش انگشتری ایشان که معمولاً شعار ائمه در برخورد با مشکلات زمان خود بود، «اَلْعِزَّةُ لِلّهِ جَمِیعا» بوده است. از سویی حضرت را باقر می گفتند؛ زیرا شکافنده علم بوده و اصولش را مشخص و طرز استنباط فروع علم از اصول آن را بیان كرده است. همچنین پيامبر(ص) به جابر فرمود كه عمرت طولانی می شود و فرزندم را خواهی ديد كه هم نام من است، سلام مرا به او برسان.

ابن أبي الحديد سنّی مى‏ نويسد: «علم كلام و اعتقادات، كه اشرف علوم است، از كلام امام على(ع) اقتباس شده است» و اربلى شیعه مى ‏نويسد: «پيشوايان مكتب‏هاى كلامى؛ يعنى اشاعره، معتزله، شيعه و خوارج، همه خود را منسوب به آن حضرت مى ‏دانند».
اوَّلين مناظره كننده در تشيُّع أبوذر غفارى‏ مى ‏باشد.  أوَّلين كسى كه علم كلام را تصنيف و تدوين كرد، «عيسى بن رَوْضَه» إمَامى تابعى‏ بوده است.  اوّلين طبقه از مشاهير أئمَّه علم كلام از شيعيان هستند، از جمله آنها: ‏كُمَيْل بن زياد؛ سُلَيْم بن قَيْس هِلَالى؛ حارث أعْوَر هَمْدانى‏ و جابر بن يزيد بن حارث جُعْفىمی باشند.

فرزدق در حضور هشام ابن عبدالملک امام را چنين معرفی نمود: اين کسى است که سرزمين بطحا گام هاى او را مى شناسد و نيز خانه خدا و محدوده حلّ و حرم او را مى شناسند اين فرزند بهترينِ بندگان خداست، اين مرد خدا ترس، پاک، طاهر و نشانه هدايت است...هشام از اين سخنان غضبناک شد و دستور داد تا فرزدق را حبس نمايند. قرطبى گفته است: اين شعر کلمه حقّى بود نزد سلطان ستمگر.