مسئله «مرگ» از مشكل ترين مسائل بشر است که قدرتمندترين سلاطين و دانشمندان نتوانسته اند آن را حل کنند. علي(ع) اراده الهي را در جلوگيري از شناخت حقيقت مرگ موثر دانسته است. «ابن سينا» حقيقت مرگ را، ترك كردن آلات مورد استفاده انسان (اعضاي بدن) دانسته و جوهر روحاني انسان را غير قابل تغيير می داند و علت ترس مردم از مرگ را به خاطر گمانشان به منحل شدن بدن و يا به جهت جهل به مكان بازگشت می داند. لکن وقتى انسان دانست كه مرگ چيست شوق رسيدن به آن جايگزين ترس از مرگ خواهد شد.

آن چه در قرآن و روايات اسلامی در مورد ضرورت وجود «حجت الهي» در هر عصر و زمان آمده با دليل عقلى نيز ثابت مي‌شود؛ زيرا بر طبق «برهان لطف» كسى كه انسان را براى سعادت و تكامل آفريده و تكاليفى بر دوش او گذاشته، لازم است مقدمات هدايت و وسائل كافى براى رسيدن به آن هدف را در اختيار او بگذارد و اگر چنين نكند نقض غرض كرده است و خداوند حكيم چنين كارى نمى كند.

از داستان موسی(ع) و خضر(ع)، نکاتی استفاده می شود، از جمله: الف) پیدا کردن رهبر دانشمند و استفاده از پرتو علم او. ب) جوهره علم الهى از عبودیت و بندگى خدا سرچشمه مى گیرد. ج) همواره علم را براى عمل باید آموخت چنان که موسى به دوست عالمش مى گوید: «مِمّا علمت رشداً». د) در کارها نباید عجله کرد؛ «أَلاْ ُمُورُ مَرْهُونَةٌ بِأَوْقاتِه». هـ) وجود ظاهر و باطن در اشیاء و حوادث، و این که در مورد رویدادهاى ناخوشایند عجولانه قضاوت نکنیم.

درباره حقيقت وحى سخن بسيار گفته اند؛ ولى راه يافتن به عالَمى كه به كلّى از آن بيگانه ايم ممكن نيست، لکن مى توان وحى را از طريق آثار و اهداف و نتايج آن توضيح داد. وحى همان القاى الهى است كه به منظور تحقّق نبوّت و بشارت و انذار صورت مى گيرد، يا نورى است كه خداوند به وسیله آن، هركسى از بندگانش را که اراده كند هدايت مى كند يا وسيله اى است براى ارتباط با عالم غيب و درك معارف از آن عالَم. شايد به همين دليل است كه قرآن مجيد تنها از آثار وحى سخن گفته؛ نه از حقيقت آن!