«محمّد بن ابى بكر» فرزند خلیفه اول و «اسماء بنت عميس» است كه در ابتدا همسر «جعفر بن ابى طالب» بود و سپس همسر ابوبكر شد و بعد از آن به همسري امام على(ع) در آمد. محمّد از زمان كوچكي در دامان على(ع) و در سايه او پرورش يافت. او كه در حجّة الوداع سال دهم هجرى متولد شد در زمان خلافت امام علي(ع) حاكم مصر شد و در جنگ با لشكر عمروعاص شكست خورد و به طرز فجيعي به شهادت رسيد. او از ياران خاصّ امام على(ع) بود، بعضى او را از مقرّبان و بعضى از حواريّين امام شمرده اند و اين تعبيرات نشانه نهايت نزديكى او به امام على(ع) است.

در روایات اسلامی از اخلاص به عنوان سرّ الهى، با ارزشترين مقامى كه انسان به آن مى رسد، برترين مقام ايمان، مایه رقابت عاقلان و انديشمندان با يكديگر، باعث تفاوت مقامات مؤمنان، آخرين مرحله يقين، سبب نجات انسان و عبادت مقرّبان درگاه خدا یاد شده است.

«ابرار» کسانی هستند که روحى وسیع، همتى بلند و اعتقاد و عملى نیک دارند، و «مقرّبان» کسانی اند که داراى مقام قرب در درگاه خدا مى باشند، و ظاهراً نسبت میان این دو «عموم و خصوص مطلق» است، یعنى همه مقربان از ابرارند، ولى همه ابرار در سلک مقربان نیستند. امام حسن مجتبى(ع) در حدیثى مى فرمایند: «هر جا در قرآن مجید إِنَّ الأَبْرار آمده به خدا سوگند منظور پروردگار از آن، على بن ابى طالب و فاطمه و من و حسین است».

«یقین» نقطه مقابل «شک» است، و به معنى وضوح و ثبوت چیزى آمده است، و طبق آنچه از اخبار و روایات استفاده مى شود، به مرحله عالى ایمان، «یقین» گفته مى شود؛ و طبق آیه 95 سوره واقعه دارای سه مرحله است: علم الیقین؛ عین الیقین؛ و حقّ الیقین. مرحله اول جنبه عمومى دارد، مرحله دوم، براى پرهیزگاران است و مرحله سوم، مخصوص خاصان و مقربان.

کسى که سوره یونس را در هر دو یا سه ماه بخواند بیم آن نمى رود که از جاهلان و بى خبران باشد و روز قیامت از مقربان خواهد بود.