وجود سایه ها نقشی حیاتی برای انسان دارد. فرض كنيد مدتی هرگونه سايه و سايبان از كره زمين برچيده شود؛ نه كوه‌ها، نه درختان، نه خانه‌ها، و نه حتى سايه نيم كره زمين روى نيم كره ديگر كه شب نام دارد، تمام اجسام اين جهان حالت بلورين پيدا كنند و نور آفتاب را از خود بگذرانند، به یقین می توان گفت علاو ه بر سلب آسایش حتی حیات انسان و دیگر موجودات زنده به خطر می افتاد. از آن گذشته بدون وجود سایه ها اجسام قابل دیدن نیستند. زیرا در نور مطلق مانند ظلمت مطلق هیچ چیز قابل مشاهده نیست.

هجرت، فرار از کفر به ایمان و از گناه و نافرمانی به اطاعت خداست. قرآن هجرت را مایه آسایش و امنیت می داند، بر این اساس دین اسلام به مسلمانان دستور می دهد اگر در هر زمان، در محیطی نتوانستید به وظایف دینی خود عمل کنید، پیوندهای افراطی به زادگاه را برای رسیدن به حیات معنوی گسسته و به سرزمین دیگری مهاجرت کنید. البته پیش تر باید هجرتی از درون آغاز کرد تا در سایه آن، شخص با آمادگی برای هجرت مکانی، در صف مهاجران راه خدا در آید.

طبق آیات 67 تا 69 سوره اسراء، انسانها در گرفتارى یاد خدا هستند اما وقتی نجات می یابند به او پشت مى کنند و بار دیگر پرده هاى غرور و غفلت، تقلید و تعصب، این نور الهى را مى پوشاند و گرد و غبار عصیان و گناه و سرگرمى هاى زندگى مادّى، چهره تابناک آن را پنهان مى سازد. اما افراد با ایمان در راحتی و سختی یاد خدا هستند و در این صورت است که عبادت و یاد خدا ارزش دارد.

به گواهی تاریخ، عامل بسيارى از پيروزيهاى بزرگ مسلمانان، استقبال آنان از شهادت در راه خدا بود. اما پس از در گذشت پيامبر(ص)، و در اثر انحراف حكومت اسلامى، كم كم مسلمانان روحيه سلحشورى را از دست دادند و به رفاه و آسايش خوی گرفتند و از ترس جنگ و خونریزی، به راحتى از هر حاکمی اطاعت مى كردند. قيام امام حسین(ع) اين وضع را دگرگون و سنت شهادت را در جامعه زنده كرد. امام با قيام خود، راه نوينى پيش پاى مسلمانان گذاشت كه در آن سختى و حرمان هست، اما ذلت نيست.