کتاب الجرح و التعدیل یکى از معتبرترین منابع مفصل راوى شناسى (رجال) و صحابه شناسى اهل سنت به شمار مى رود که توسط ابومحمد عبدالرحمن بن محمد بن ادریس بن منذر بن داود بن مهران ابن ابى حاتم رازى (240ـ327ق) تالیف شده است. او که از علماى مهم رجال و حدیث اهل سنت بود، احادیث معتبر اهل سنت درباره فضائل على بن ابى طالب(علیه السلام) و منقبت ها و توثیق هاى مربوط به راویان شیعه را در کتاب هاى خود بویژه الجرح و التعدیل نقل کرده و به همین دلیل از سوى متعصبان اهل سنت به شیعه بودن متهم شده است. بسیارى از مطالب ابن ابى حاتم در کتاب هاى خود به ویژه کتاب الجرح و التعدیل از روى انصاف، عدالت، و آزادى علمى مطرح و ثبت شده است. بنابراین، او مطالب فراوانى درباره بزرگان علماى شیعه و امامان معصوم(علیهم السلام) آنان بیان کرده است که مورد توجه و استناد دانشمندان شیعه قرار گرفته است.

این تفسیر که نام اصلى آن «تفسیرالقرآن العظیم مسنداً عن الرسول» است توسط ابومحمد عبدالرحمن بن محمد بن ادریس بن منذربن داودبن مهران حنظلى ابن ابى حاتم رازى (240ـ327ق) تدوین و تصنیف شده است. او به امامان بزرگوار شیعه گرایش داشت و بسیارى از فضائل و وقایع مربوط به حضرت على و فرزندان پاک او(علیهم السلام) را در کتاب هایش نقل کرد و به همین دلیل، عده اى از متعصبان جاهل اهل سنت او را به ارتداد و تشیع متهم ساخته اند. اعتبار تفسیرابن ابى حاتم به گونه اى است که علماى اهل سنت آن را در ردیف تفسیر طبرى که مستند به صحابه، تابعان و پیروان آنان است، دانسته اند؛ به ویژه اینکه در این کتاب روایات معتبرى یافت مى شود که نمى توان آنها را در سایر منابع یافت. علاوه بر این، مطالب برخى از کتاب هاى تفسیرى پیش از خود مثل تفسیرسعید بن جبیر و مقاتل بن حیان را در تفسیرخود نقل کرده که معتبرترین منبع براى اطلاع از محتواى آنها بشمار مى رود.  مفسران بزرگ اسلام نظیر ابن کثیر، بغوى، شوکانى، و دیگران براى تدوین کتاب هاى تفسیرى و روایى خود بهره هاى فراوانى از این کتاب برده اند. بزرگانى مثل جلال الدین سیوطى تفسیراو را منبعى سرشار و قابل اعتماد براى مفسران پس از وى در همه دوران ها دانسته اند.

ابومحمد عبدالرحمن بن محمد بن ادریس بن منذر بن داود بن مهران حنظلى ابن ابى حاتم رازى (240 ـ 327 ق) یکى از بر جسته ترین و مهم ترین راویان و حدیث ‌شناسان اهل سنت به شمار مى رود که پدرش ابوحاتم رازى از دوستان نزدیک بخارى و مسلم بود. او در رى متولد شد و در بغداد وفات یافت؛ و براى کسب و ارتقاى دانش حدیثى خود به شهرهاى مهم زمان خود مثل شهرهاى عراق، شام، مصر و حتى شهرهاى روم مسافرت کردابن ابى حاتم على رغم اینکه در میان بزرگان رجال اهل سنت به عنوان شخصى صدوق و فوق العاده قابل اعتماد شناخته شده است، به دلیل نقل احادیث معتبر در منابع اهل سنت درباره فضائل و مناقب على بن ابى طالب (ع)، او را به شیعه بودن متهم ساخته اند؛ در حالى که او به اعتراف مورخان و راوى شناسان مهم آنان مثل ابن حجر عسقلانى، ذهبى و سمعانى از روایان و مورخان برجسته و پایبند به اصول اعتقادى و فقه اهل سنت به شمار مى رود. با توجه به نقل احادیث معتبر و نقل مطالب مهمى در تایید برخى از راویان شیعه به ویژه در کتاب «الجرح و التعدیل»، مطالب وى از اهمیت ویژه اى براى علماى شیعه برخوردار است. او نکات ارزشمندى درباره رجال حدیث ذکرکرده که مورد توجه علماى اسلام قرار گرفته است و  ذهبى، ابن کثیر، خطیب بغدادى، ابن حجر عسقلانى و دیگران، از کتاب‌های او به عنوان منبع دست اول تحقیق و تالیف کتاب‌های خود استفاده کرده اند. او بر کتاب «تاریخ الکبیر بخارى» اشکالاتى را وارد کرده است.

محمد بن اسماعیل بن ابراهیم بن مغیره ابوعبدالله الجعفى البخارى (194-256 ق) از معروف ترین و مهم ترین شخصیت هاى اهل سنت است که یکى از منابع ششگانه معتبر حدیثى آنان، یعنى «الصحیح الجامع» یا «صحیح بخارى» را تالیف نموده است.  او در بخارا تولد و رشد یافت و براى کسب دانش و تکمیل اطلاعات علمى به نقاط مختلف جهان اسلام مسافرت کرد. او از لحاظ اعتقادى از کرابیسى و عبدالله بن سعید بن کلاب پیروى مى کرد که در واقع مى توان گفت گرایش اشعرى داشت؛ زیرا ابن کلاب سر منشاء اندیشه هاى ابوالحسن اشعرى بود. این در حالى است که بزرگان اهل سنت مثل ذهبى، و ابن حجر عسقلانى آن دو نفر را شخصى ملعون دانسته و مورد طعن و کنایه قرار داده اند. او با توجه به تبعیت از سیاست‌های متوکّل عباسى، به مخالفت با معتزله، جهمیّه، اهل راى (قیاس و اجتهاد) از حنفیه، و شیعیان برخاست. اما على رغم مخالفتش با جهمیه، در مسئله مهم اعتقادى مثل خلق قرآن، سخن کرابیسى را پذیرفت که مطابق نظرات جهمیه و مخالف نظرات اهل سنت بود.

صحیح بخارى مهمترین منبع دینی اهل سنت بعد کتاب خدا به شمار می آید. بخارى مهم ترین کتاب خود و اهل سنت را بر پایه مطالب و نوشته هاى «على بن مدینى» نوشته است؛ به طورى که با تطمیع فرزند کوچک مدینى به صورت مخفیانه نوشته هاى او را به دست آورده و نسخه بردارى کرد و سپس به خراسان برگشته و کتاب خود را بر اساس آن نسخه تنظیم کرد. مدینى هم با اطلاع یافتن از این ماجرا دچار بیمارى (سکته) شد و درگذشت. بر خلاف اهمیت والاى «بخارى» و کتاب صحیح بخارى، منتقدان زیادى از میان اهل سنت به بررسى منتقدانه آثار او پرداخته اند. به طورى که عبدالرحمن بن ابى حاتم رازى (240-327 ق) کتابى با عنوان «بیان خطا ابى عبدالله محمد بن اسماعیل البخارى فى تاریخه» نگاشته است، ذهبى نیز بخارى را به عنوان متوهّم درباره رجال شام معرفى کرده، دار قطنى کتاب «الالزامات و التتبع» را در ردّ نظرات وى نوشته است، و خطیب بغدادى کتاب «موضح الاوهام» را تالیف نموده است، حتى عده اى او را به تدلیس در سند و متن حدیث متهم ساخته اند. بعضی از مهم ترین منتقدان بخارى عبارتند از: ابن ابى حاتم رازى، دار قطنى، حاکم نیشابورى، خطیب بغدادى، دمیاطى، ابو الرشید، ابن حجر عسقلانى، زین الدین عراقى و ابو زرعه عراقى.