امام صادق(ع) در برابر مرد زنديق و بى ايمانى كه از محضرش درباره وحدانيّت پروردگارش سؤال كرد؛ فرمود: «هنگامى كه آفرينش را منظّم مشاهده مى كنيم؛ و افلاك را در جريان، و آمد و شد شب و روز و خورشيد و ماه را طبق برنامه منظّم مى بينيم، اين درستى فرمان، و تدبير، و انسجام امور، دليل بر اين است كه مدبّر و پروردگار فقط يكى است».

خداوند در آيات3 و4 سوره ملک مى فرمايد: «مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُت»؛ «در آفرينش خداوند رحمان هيچ تضاد و عيبى نمى بينى». یعنی اين جهان پهناور با تمام عظمتى كه دارد هماهنگ و منسجم و منظّم است. در ادامه آيه مى افزايد: «بار ديگر نگاه كن، آيا هيچ شكاف و خللى مشاهده مى كنى؟!». براى تأكيد بيشتر مى افزايد: «سپس بار ديگر [به عالم هستى] نگاه كن، سرانجام چشمانت [در جستجوى خلل و نقصان] ناكام مانده و خسته و ناتوان به سوى تو باز مى گردد».

واژه «ترتیل» از ماده «رَتَل» به معنى «منظم بودن و مرتب بودن» است؛ بنابراین، آیه «وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِیْلاً» اشاره به این واقعیت دارد که: آیات قرآن گرچه تدریجاً نازل شده است، اما روى نظم و حساب و برنامه بوده است. اما درباره تلاوت قرآن که دستور داده شده با ترتیل خوانده شود، منظور اینست که کلمات آن را درست و کامل و با صدای زیبا ادا کرده و در آیات آن تدبّر کنیم و عبرت بگیریم.

«ترتيل» به معنى «منظم بودن و مرتب بودن» است. ازپيامبر(ص) در مورد ترتيل قرآن نقل شده: «حروف و کلمات آن را کاملاً روشن ادا کنيد آن را با سرعت پشت سر هم نخوانيد، به هنگام برخورد با عجائب قرآن توقف کنيد و بينديشيد و دل ها را با آن تکان دهيد». و از ائمه نيز نقل شده: «آيات را با تأنّى و صداى زيبا بخوانيد و هنگام آيات دوزخ به خدا پناه بريد و هنگام آيات بهشت از خدا بهشت را بطلبيد».