تبیین فقه شیعی توسط امام باقر(ع)

چگونه امام باقر(ع) توانستند از بين فرق اسلامی كه در زمان ایشان رشد يافته بود، فقه شيعی را احيا و به مردم معرفی کند؟

در زمان امام باقر(ع) اختلافات فقهی ميان فرق اسلامی‌ و وابستگي علمای اهل سنت به حاكمان اموی باعث شد تا ضرورت احیای سنت واقعی پیامبر(ص) به دور از شائبه های تحریف عمدی خلفا و علمای وابسته به آنان احساس شود. فروکش کردن تنش های سیاسی پس از حادثه کربلا و شکست ابن زبیر و یکپارچه شدن حاکمیّت مروانیان، علما را از صحنه سیاست به حوزه درس و حدیث كشاند. نقطه نظرات فقه شیعه كه در حد اذان، تقیه، نماز میت و ... محدود بود، با ظهور امام باقر(ع) به یک جنبش فرهنگی تحسین برانگیزی تبديل شد.

«تقیّه» از منظر فقه شیعه

«تقیّه» چیست و در فقه شیعه چه حكمي دارد؟

يكي از موضوعاتي كه دستمايه ايراد بر شيعه شده است و آن را يكى از عيب هاى پيروان مذهب ما شمرده اند مسئله «تقيّه» مى باشد. بر اساس فقه شيعه، انسان می تواند در موردى كه جان يا مال يا ناموس او در خطر است و اظهار حق، هيچ گونه نتيجه و فايده اى ندارد، موقتاً از اظهار آن خوددارى كرده و به وظيفه خود به طور پنهانى عمل نمايد؛ همچنانكه قرآن نيز به اهمیت آن تصریح کرده است. تقیّه گاهى واجب، گاهى حرام و زمانى مباح است.

دلالت نکردن آیات قرآن بر حرمت غناء!

با توجّه به اینکه واژه های «لَهْوَ الْحَدِيثِ»، «قَوْلَ الزُّور» و «اللَّغْوِ» ضرورتا دلالت بر «غناء» ندارند و از ظاهر آیات قرآن حرمت موسیقی استنباط نمی شود، چرا در فقه شیعه غناء حرام بوده است؟!

اولا: سنّت نبوی و ائمه اهل بیت(علیهم السلام) نیز در کنار قرآن یکی از منابع استنباط احکام است.
ثانیا: بر اساس جمع بین احادیث حرمت و جواز غناء و تحلیل آنها، غنایی حرام است که ملازم با «لَهْوَ الْحَدِيثِ»، «قَوْلَ الزُّور» و «اللَّغْوِ» باشد.
ثالثا: حکم حرمت «غنای لهوی» از قرآن نیز استفاده می شود؛ چرا که هر عملی که ملازم با «لَهْوَ الْحَدِيثِ»، «قَوْلَ الزُّور» و «اللَّغْوِ» باشد، به حکم قرآن باید از آن اعراض و اجتناب کرد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

عَن الرّضا عليه السّلام :

يا دِعبِلُ! اِرْثِ الحُسَيْنَ عليه السّلام فَاَنْتَ ناصِرُنا وَ مادِحُنا ما دُمْتَ حَيّاً فَلا تُقصِرْ عَنْ نَصْرِنا مَا اسْتَطَعْتَ.

اى دعبل ! براى حسين بن على عليه السّلام مرثيه بگو، تو تا زنده اى ، ياور و ستايشگر مايى ، پى تا مى توانى ، از يارى ما کوتاهى مکن .

جامع احاديث الشيعه ، ج 12، ص 567