طبق آیات قرآن، ظواهر قرآن نیز مانند محتوا و مفاهیم آن وحیانی و از سوى خداوند است و پیامبر(ص) فقط بیان کننده است و هیچ گونه دخالتی در آن نداشته است.

دلایل زیادی برای این حقیقت وجود دارد که مهم ترین شان عبارت اند از: تحدی و هماوردی قرآن از منکران که آیه ای مانند آن را بیاورند؛ تاکید آیات قرآن بر وحیانی بودن الفاظ آن؛ اصرار پيامبر اكرم(ص) بر حفظ آیات قرآن؛ تفاوت قرآن با حدیث قدسی از لحاظ سبک و بیان و شیوه ترکیب کلمات.

نصرت و یاری الهى در مورد پيامبران و مؤمنان به صورت‏هاى مختلف جلوه مى‏ كند؛ كه برخی از آنها اگرچه در يك نگاه سطحى و اولیه شكست دانسته می شود، ولى در واقع پيروزى و نصرت الهى را در بر دارد. باید توجه داشت که پیروزی به عصر و زمان خاص و مكان خاصّى محدود نمى شود، لذا هرگز انبيا و مؤمنان شكست نخوردند؛ چرا كه در نهايت، عقيده و مرام آنان باقى ماند و در حقيقت يارى خدا نسبت به اعتقادات آنان، همان يارى آنان است.

هدایت خداوند دارای شرائط و اوصافى است که در قرآن بیان شده و نشان مى دهد هدایت الهى بدون علت و بر خلاف حکمت الهى نیست. بایستی از سوى بندگان  توبه و انابه باشد، و پیرو فرمان خدا باشند، در راه او جهاد و تلاش کنند و نخستین گام ها را در مسیر حق بردارند تا مشمول لطف الهى شوند. آن وقت خداوند دست آنان را مى گیرد و هدایت می کند.

هدایت و ضلالت به معنی جبر نمی باشد و تفسیر آن به هدایت تشریعی یا رساندن به طریق بهشت و دوزخ بدون قید و شرط نیز با همه آیات هدایت و ضلالت سازگار نیست؛ لذا دقیق ترین تفسیر این است که هدایت تشریعى به معنى ارائه طریق، جنبه عمومى و همگانى دارد و هیچ قید و شرطى ندارد اما هدایت تکوینى به معنى گرفتن دست بندگان و گذراندن آنها از تمام پیچ و خم هاى راه بدون قید و شرط نمی شود. این هدایت و ضلالت، مخصوص گروهى است که اوصافشان در قرآن آمده است.

اینکه خداوند هر کسی را بخواهد بر تخت می نشاند و هر کس را اراده کند بر خاک مذلت قرار می دهد، یک مفهوم کلی دارد و بر اساس مشیت عام الهی یک سلسله اسباب برای پیشرفت در این جهان قرار داده شده که تمام حکومت های خوب و بد را شامل می شود. اگر افراد ستمگر از آن وسایل استفاده کردند و ملت هائى ضعیف و ترسو، به آن تن دادند نتیجه اعمال خود آنها است. و اگر ملت ها آگاه بودند و آن عوامل را از دست جباران گرفته و به دست صالحان دادند باز نتیجه اعمال آنها است.