پیش از آغاز نبرد نهروان امام علی(ع) عبدالله بن عباس را به سوی خوارج فرستاد تا دلایل مخالفت آنان را بپرسد. آنان گفتند ایرادهایی دارند که سبب کفر و آتش دوزخ می شود. نخست او نام اميرالمؤمنين را از صلحنامه محو كرد، حال اگر او اميرمؤمنين نيست، ما از مؤمنانيم و او امیر ما نیست. از سویی او حكميت را به دیگران سپرد در حالى كه ما او را صالح تر مى دانيم. هم چنین او افراد را داور در دين خدا قرار داد در حالى كه داورى مخصوص خداوند است. در نهایت او وصى پيامبر(ص) بود و حق وصيت را ادا ننمود.

امام علی(ع) خطاب به «خوارج» می فرماید: «زمانی كه سپاه معاويه قرآنها را بر سرنيزه كرد، خواستید به حكميت كتاب خدا راضی شویم». آنگاه یادآور می شود: «حکمیت ظاهرش ايمان و باطنش كفر بود اما شما آن را پذيرفتيد». حال که در دام آن گرفتار شده اید فريادتان بلند است. هم چنین مى فرمايد: «به خدا سوگند! اگر از پذيرش حكميت سرباز مى زدم، خداوند گناه آن را بر دوش من نمى گذاشت و اگر آن را پذيرفتم باز هم قرآن به حقانيت من گواهى مى دهد».

امام باقر(ع) در رد استدلال خوارج، به «نافع بن ازرق»، يكى از سران خوارج فرمود: «خداوند در شريعت پيامبر خود در دو مورد دو نفر را حكم قرار داده است؛ يكى در مورد اختلاف ميان زن و شوهر و ديگرى داورى «سعد بن معاذ» است كه پيامبر اسلام او را ميان خود و قبيله يهودى «بنى قريظه» حكم قرار داد. آيا نمى دانيد كه امير مومنان حكميت را به اين شرط پذيرفت كه دو داور بر اساس حكم قرآن داورى كنند و از حدود قرآن تجاوز نكنند و شرط كرد كه اگر بر خلاف قرآن راى بدهند، مردود خواهد بود؟».