عذاب «کم فروشي» از ديدگاه قرآن

از ديدگاه قرآن، عذاب «کم فروشي» چگونه است؟

«قرآن» روى عذاب «کم فروشي»، تأكيد خاصى كرده و براي اهمّيّت آن يك سوره را به «مطفّفين» نامگذاري نموده است. «قرآن» درباره «كم فروشي» مي فرمايد: «واى بر كم فروشان ... آيا آنها گمان ندارند بر انگيخته مى شوند در روزى بزرگ؟ ... چنين نيست كه آنها مى پندارند مسلّماً نامه اعمال فاجران در سجّين است». در تعبيرات «قرآن» كم فروشى در سر حدّ كفر يا نوعى كفر به حساب آمده است. قابل توجه اينكه الفاظ آيه گرچه مخصوص كم فروشان و مربوط به اجناسى است كه با پيمانه و وزن خريد و فروش مي شوند؛ ولى بعيد نيست روح آيه وسعت بيشترى داشته و تمام كسانى كه در انجام وظائف الهى و اجتماعى خود كوتاهي كنند را نيز شامل شود.

حكم «کم فروشی» در اسلام و سرنوشت «کم فروشان»

«کم فروشی» در اسلام چه حكمي دارد و چه سرنوشتی در انتظار «کم فروشان» است؟

در اسلام «کم فروشی» از گناهان کبیره است و بسیار از آن مذمّت شده است، «قرآن» مي فرمايد: «واى بر كم فروشان! آنان كه وقتى براى خود چيزى از مردم با پيمانه مى گيرند، [حقّ خود را] به طور كامل دريافت مى دارند؛ ولى هنگامى كه براى ديگران پيمانه يا وزن مى كنند، كم مى گذارند، آيا گمان نمى كنند كه برانگيخته مى شوند، در روزى بزرگ؟!». هرچند آيات «قرآن» در مورد كم فروشى در تجارت و مسائل مالى سخن مى گويد؛ ولى اين گناه بزرگ، اختصاص به مسائل اقتصادى ندارد و هركس مسئوليّتى داشته باشد و در حوزه مسئوليّت خود كم كارى كند، شامل او نيز مى شود.

معنای واژه «بخس»

در قرآن کریم واژه «بخس» در چه معنا و مفهومي به كار رفته است؟

«بخس» در لغت به معنی کم کردن است؛ ولی در آیه 84 سوره «هود» به دو معنا تفسیر شده است: 1. کم گذاشتن از جهت کمّیت و مقدار جنس و یا کم گذاشتن از جهت کیفیّت که جنس مرغوب و نامرغوب را با هم مخلوط کند و همه را به عنوان جنس مرغوب بفروشد. 2. عیب گذاشتن روی اجناس مردم و تعریف كردنِ بی مورد برای اجناس خود.

سیره حکومتي امام علي(ع) در برخورد با «تُجار»

سیره حکومتي امام علي(ع) در برخورد با بازاریان و کسبه چگونه بود؟

امام علي(ع) هر روز صبح بر داد و ستد تجّار نظارت می کرد و از مفاسد اقتصادى پيشگيرى مى كرد. هم چنين تازيانه اى در دست داشت تا افراد سركش بترسند، و تمرّد نكنند. امام(ع) بازاريان را در ده جمله چنين نصیحت می نمود: «اى تجّار و اى كسبه! تقواى الهى پيشه كنيد، اى اهل بازار! خير را از خداوند متعال مسئلت كنيد، سخت گيرى نكنيد و آسان بگيريد، به مشتريان نزديك شويد، صبر و حوصله داشته باشيد، از قسم خوردن به هنگام معامله خوددارى كنيد، و از دروغ گفتن بپرهيزيد، ظلم و ستم نكنيد، نسبت به افراد مظلوم انصاف داشته باشيد، نزديك ربا نشويد و كم فروشى نكنيد».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامام علي (ع)

الصيام اجتناب المحارم کما يمتنع الرجل من الطعام و الشراب

روزه دوري کردن از حرام ها است همچنان که مرد از خوردن و آشاميدن خودداري مي کند

ميزان الحکمة 6/394