آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«قرآن» روى عذاب «کم فروشي»، تأكيد خاصى كرده و براي اهمّيّت آن يك سوره را به «مطفّفين» نامگذاري نموده است. «قرآن» درباره «كم فروشي» مي فرمايد: «واى بر كم فروشان ... آيا آنها گمان ندارند بر انگيخته مى شوند در روزى بزرگ؟ ... چنين نيست كه آنها مى پندارند مسلّماً نامه اعمال فاجران در سجّين است». در تعبيرات «قرآن» كم فروشى در سر حدّ كفر يا نوعى كفر به حساب آمده است. قابل توجه اينكه الفاظ آيه گرچه مخصوص كم فروشان و مربوط به اجناسى است كه با پيمانه و وزن خريد و فروش مي شوند؛ ولى بعيد نيست روح آيه وسعت بيشترى داشته و تمام كسانى كه در انجام وظائف الهى و اجتماعى خود كوتاهي كنند را نيز شامل شود.

«قرآن مجيد» روى عذاب «کم فروشي» - اين گناه بزرگ - تأكيد خاصى دارد و اهمّيّت فوق العاده اى براى آن قائل است، يك سوره «قرآن» به نام «مطفّفين»؛ (كم فروشان) است و در آغاز آن سوره مى خوانيم: «وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ ... اَلَا يَظُنُّ اُولئِكَ اَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ * لِيَوْمٍ عَظِيمٍ ... كَلَّا اِنَّ كِتَابَ الْفُجّارِ لَفِي سِجِّينٍ»(1)؛ (واى بر كم فروشان ... آيا آنها گمان ندارند بر انگيخته مى شوند * در روزى بزرگ؟... چنين نيست كه آنها مى پندارند مسلّماً نامه اعمال فاجران در سجّين است).
بعضى از مفسّران «ويل» را به معناى شدّت عذاب قيامت و بعضى به معناى وادى مخصوصى در جهنّم دانسته اند.(2) در حديثى نيز از امام صادق(عليه السلام) آمده است كه فرمود: «خداوند ويل را برای هيچ كس در قرآن وعده نداده مگر اينكه او را كافر ناميده است مى فرمايد: «فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا ...»(3)؛ (پس واي بر كافران ...). در حديثى نيز از پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) نقل شده كه فرمود: «ويل، وادى مخصوصى است در دوزخ كه كافران در آن سقوط مى كنند».(4)
از اين تعبيرات استفاده مى شود كه كم فروشى در سر حدّ كفر است يا نوعى كفر محسوب مى شود؛ البته «ويل» در لغات، معناى گسترده اى دارد و مفهوم آن با شرّ، غم و اندوه، هلاكت يا عذابِ دردناك مساوى است و آنچه در بالا گفته شد مى تواند مصداقى از آن باشد.
قابل توجه اينكه: الفاظِ آيه گرچه مخصوص به كم فروشان و اجناسى كه با پيمانه و وزن قابل خريد و فروش است مى باشد؛ ولى بعيد نيست روح آيه وسعت بيشترى داشته باشد و تمام كسانى را كه در انجام وظائف الهى و اجتماعى و اخلاقى خود كم و كسر مى گذارند شامل گردد؛ چرا كه هركس از كار خود كم بگذارد و از انجام وظيفه بدزدد در واقع نوعى كم فروش است و لذا از عبدالله بن مسعود صحابى معروف نقل شده كه هركس از نماز كم بگذارد، درباره او همان جارى مى شود كه خداوند درباره «مطففين»؛ (كم فروشان) فرموده است.(5)،(6)