مصونیت امام زمان(عج) از خطر گزندهای دشمنان و ستمکاران فقط یکی از دلایل غیبت حضرت شان است، اما این غیبت حکمت های دیگری نیز دارد که مهم ترین آنها آمادگی روانی و اجتماعی و فرهنگی جامعه بشری برای ظهور و برپایی حکومت عدل جهانی است. یعنی احساس یأس از تمامی مکاتب انسانی و غیروحیانی و احساس نیاز به نوع دیگری از حکومت. به عبارت دیگر یکی از حکمت های غیبت مهدی موعود(عج) ذخیره یک حجت الهی برای تحقق یافتن تام و کامل اراده خداوند در سراسر جهان است. آنچه برای تحقق این امر لازم است آمادگی در سطح وسیع و جهانی است نه در حد حکومت محلی و محدود شیعه. حضرت مهدی(عج) قرار است اسلام را فراگیر و عدل را در سراسر جهان حاکم کند.

انتظار عامل تخدیر کننده ای نیست که موجب انفعال شیعه در برابر مشکلات و حواله دادن شان به آینده ای نامعلوم شود. برعکس، شیعیان همواره با استمداد از آموزه های قرآنی که سرنوشت بشر را در دستانش معرفی می کند به اصلاح مشکلات خود پرداخته اند. بر همین اساس ظهور را فقط به معنای فرصتی برای رفع مشکلات شان نمی دانند و شمایل آن را زمانه ای برای به فعلیت رسیدن همه جنبه های انسانی و آسمانی وجود انسان به عنوان خلیفه الله در زمین ترسیم می کنند. جنبه هایی که حتی در پیشرفته ترین کشورها هم به منصه ظهور نرسیده است و زاییده عشق آدمی به آگاهى، زيبايى و نيكى است. ظرفیت های به فعلیت نرسیده جامعه بشری برای ایستادن در بالاترین نقطه کمال این حوزه های سه گانه خود دلیل این است که باید روزی حکومتی عادلانه بر جهان حاکم شود که آنها را برآورده سازد.

توقيت و تعيين وقت ظهور كه مورد نهي روايات قرار گرفته شامل نقل علائم و شرايط ظهور نيست؛ زيرا مقصود از توقيت آن است كه به طور دقيق وقت خاصى را براى ظهور معين كنيم كه روايات از اين كار نهى كرده است. علاوه بر اين، توقيت، ادعايي بدون دليل است و باعث مقابله دشمنان شده و روحيه اميد و حيات را در جامعه خاموش مي كند.

در پاسخ بايد گفت: اگر خبر غيبى از ناحيه معصوم همچون پيامبر(ص) يا امامان(ع) صورت گيرد، چون ایشان هرگز اشتباه و سهو و خطا ندارند، معلوم مى شود كه اراده حتمى الهى بر تحقق آن صورت گرفته است. در اين صورت، مقابله جبهه كفر هرگز تأثيرى براى جلوگيرى از تحقق آن نخواهد داشت

از برخى روايات استفاده مى شود كه «علائم ظهور» بر دو قسم است؛ برخى حتمى اند و مورد «بداء» و تجديد نظر قرار نمي گيرند و برخى ديگر غير حتمي اند و احتمال وقوع بداء در آنها وجود دارد. با اين حال، اصل ظهور امرى حتمى است كه خداوند آن را پاسخی بر فطرت بشر قرار داده و وعده تحقق آن را داده است و خداوند هرگز خلف وعده نمى كند.

فراهم شدن 313 نفر از ياران خاص حضرت، علت تامه براى ظهور حضرت نيست؛ بلكه يكى از شرايط تحقق ظهور است. حضرت با كمك اين تعداد، حكومت عدل گستر جهانى را پياده خواهد كرد؛ اما اينكه آيا فراهم شدن اين تعداد تنها علت برای ظهور است یا نه؟ باید گفت: خير؛ بلكه علل و عوامل و شرايط ديگرى از جمله فراهم شدن زمينه لازم و مساعد براى حكومت حضرت نيز لازم است.

ميان دعا كردن براي تعجيل در «فرج» و نهي از عجله درباره «ظهور» منافاتي نيست؛ زيرا اولاً: عجله در ظهور، به معنی اصرار زياد بر فرج حضرت بدون وجود مقدمات و شرايط و زمينه هاست؛ ولى دعا براى ظهورِ حضرت، همراه با مقدمات و شروط است. ثانياً: خود دعا مى تواند به منزله جزئی از علل ظهور، تأثير بسزايى در تسريع آن داشته باشد.

«علائم ظهور» از جهاتى با «شرايط ظهور» اختلاف دارند؛ از جمله: 1- ظهور وابسته به تحقق شرايط است؛ ولی وابسته به علامات نیست. 2- علامات، حوادثى هستند كه در طول عصر غيبت به صورت پراكنده انجام خواهد گرفت، برخلاف شرايط كه تا وقت ظهور به صورت متصل و مستمر خواهد بود. 3- انسان در مقابلِ شرايط ظهور تكليف دارد؛ اما در مقابلِ علائم ظهور نه!