پاسخ اجمالی:
امام صادق(ع) در پاسخ به مستجاب نشدن دعاها با تاكيد بر صادق بودن وعده الهی می فرماید: «كسى كه اطاعت خداوندِ متعال كند در آنچه امر به دعا كرده و جهت دعا را در آن رعايت كند، اجابت خواهد كرد». جهت دعا همانا حمد خدا، يادآوري نعمتش، درود بر پيامبر(ص) و توبه از گناهان است. همچنین امام در جواب به اين كه علی رغم انفاق در راه خداوند، ولى چيزى جاىگزین آن نمی شود، فرمودند: «اگر كسى از شما مال حلالى به دست آورد و در راه حلال انفاق كند، هيچ درهمى را انفاق نمىكند؛ مگر اين كه خدا عوضش را به او مىدهد». در واقع انفاق باید از اموال حلال باشد كه خدا غير آن را قبول نکرده و بركت نمی دهد.
پاسخ تفصیلی:
مسأله مهم اين است كه انفاق [بايستي] از اموال حلال و مشروع باشد كه خدا غير آن را قبول نمى كند و بركت نمى دهد. لذا در حديثى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم: شخصى خدمتش عرض كرد دو آيه در قرآن است كه هر چه من به سراغ آن مى روم آن را نمى يابم [و به محتواى آن نمى رسم]. امام فرمود كدام آيه است؟ عرض كرد: نخست اين سخن خداوند بزرگ است كه مى گويد: «اُدْعُونِي اَسْتَجِبْ لَكُمْ»(1)؛ (مرا بخوانيد تا دعاى شما را مستجاب كنم) من خدا را مى خوانم؛ اما دعايم مستجاب نمى شود! فرمود: آيا فكر مى كنى خداوند عزّ و جلّ، وعده خود را تخلّف كرده؟ عرض كرد: نه. فرمود: پس علّت آن چيست؟ عرض كرد: نمى دانم. فرمود: ولى من به تو خبر مى دهم: «مَنْ اَطَاعَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيمَا أَمَرَهُ مِنْ دُعَائِهِ مِنْ جَهَةِ الدُّعَاءِ اَجَابَهُ»(2)؛ (كسى كه اطاعت خداوندِ متعال كند در آنچه امر به دعا كرده و جهت دعا را در آن رعايت كند، اجابت خواهد كرد). عرض كرد: جهت دعا چيست؟ فرمود: نخست حمد خداى [را] مى كنى و نعمت او را يادآور مى شوى؛ سپس شكر مى كنى؛ بعد درود بر پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله و سلم) مى فرستى؛ سپس گناهانت را به خاطر مى آورى، اقرار مى كنى و از آنها به خدا پناه مى برى و توبه مى نمايى؛ اين است جهت دعا. سپس فرمود: آيه ديگر كدام است؟ عرض كرد: اين آيه است كه مى فرمايد: «وَ مَا أَنْفَقْتُمْ مّنْ شَىْءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ وَ هُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ»(3)؛ (و هر چیزى را [در راه او] انفاق کنید، عوض آن رامى دهد [و جاى آن را پر مى کند]؛ و او بهترین روزى دهندگان است). امّا من در راه خدا انفاق مى كنم؛ ولى چيزى كه جاى آن را پر كند عايد من نمى شود. امام(عليه السلام) فرمود: فكر مى كنى خداوند از وعده خود تخلّف كرده؟ عرض كرد: نه. فرمود: پس چرا چنين است؟ عرض كرد: نمى دانم. فرمود: «لَوْ اَنَّ اَحَدَكُمْ اِكْتَسَبَ الْمَالَ مِنْ حِلِّهِ وَ اَنْفَقَهُ فِي حِلِّهِ، لَمْ يُنْفِقُ دِرْهَماً إِلاً اَخْلَفَ عَلَيْهِ»(4)؛ (اگر كسى از شما مال حلالى به دست آورد و در راه حلال انفاق كند، هيچ درهمى را انفاق نمى كند؛ مگر اين كه خدا عوضش را به او مى دهد).(5)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.