آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

انسان بايد بداند كه: تمام چيزهايي كه خداوند در اختيارش قرار داده، متعلّق به خود او نيست؛ بلكه گاه ممكن است روزى ديگران را بر دوش او گذاشته باشند. با اين وجود گاه انسان از «انفاق» كردن شانه خالي مي كند. عمده موانع انفاق كردن عبارت است از: 1. بُخل؛ انسانِ بخيل حاضر نيست ديگران از او بهره مند شوند. 2. انحصار طلبی؛ انسان هاى انحصارطلب همه چيز را براى خود مى خواهند و از كمك به ديگران طفره مي روند. 3. دنیاپرستی؛ انسان دنیاپرست هر چه به دنبال دنیا می رود سیر نمی شود. مثل قارون که به فکر زیاد کردن مالش بود و به تعبیر «قرآن» چند نفر کلید گنج های او را حمل می کردند.

انسان بايد بداند كه: تمام چيزهايي كه خداوند در اختيارش قرار داده، متعلّق به خود او نيست؛ بلكه گاه ممكن است روزى ديگران نيز توسّط تو داده شود. مگر يك انسان براى زندگى راحت و ساده چقدر مال و ثروت و مسكن و سرمايه مى خواهد، اگر اضافه بر نيازت دارى بدان كه براى ديگران است و تو واسطه اين فيضى، سعى كن واسطه امينى باشى اگر خداوند، عقل و هوش يا نفوذ زيادى به تو داده، اجازه بده ديگران هم از اين نعمتِ سرشارّ الهى كه اضافه بر نياز توست استفاده كنند. متأسفانه سه صفت زشت است كه مانع انفاق به ديگران مى شود.

الف) بخل:
انسانِ بخيل حاضر نيست ديگران از او بهره مند شوند. بعضى به قدرى بخيل هستند كه نه تنها خودشان از كمك به ديگران بُخل مى ورزند؛ بلكه اگر ديگرى هم بخواهد به نيازمندى كمك كند برايشان سخت است. بخيل طبق روايات از خدا و بهشت و مردم دور است(1) و از آنچه كه مى ترسد بر اثر انفاق در آينده گرفتارش شود، اكنون آلوده آن شده است.

حضرت علي(عليه السلام) مى فرمايد: «عَجِبْتُ لِلْبَخيلِ يَسْتَعْجِلُ الْفَقْرَ الَّذي مِنْهُ هَرَبَ، وَ يَفُوتُهُ الْغِنى الَّذي اِيّاهُ طَلَبَ، فَيَعِيشُ فِي الدُّنْيا عَيْشَ الْفُقَراءِ، وَ يُحاسَبُ فِي الْآخِرَةِ حِسابَ الْأَغْنِياءِ»(2)؛ (از انسان بخيل تعجّب مى كنم كه فقر و نادارى را كه از آن گريزان است به سوى خود مى كشاند و توانگرى و ثروت كه در پى آن است را از دست مى دهد. او در دنيا مانند تهيدستان و فقرا زندگى مى كند و در آخرت همچون ثروتمندان حساب پس مى دهد).

ب) انحصارطلبى:
انسان هاى انحصارطلب همه چيز را براى خود مى خواهند و لذا از كمك به ديگران استنكاف مى ورزند. اروپايى ها و آمريكايى ها كه ثروت و حكومت و علم و دانش و اختراعات و ابتكارات و انرژى هسته اى و خلاصه همه چيز را براى خود مى خواهند و دوست دارند ملل ديگر در خدمت آنها باشند انسان هاى انحصارطلبى هستند.

ج) دنياپرستى:
يكى ديگر از موانع انفاق، «دنياپرستى» است. كسى كه آلوده دنياپرستى شده هرگز سير نمى شود. هر چه به او بدهند باز هم مى خواهد. ثروتمندانى در دنيا بوده و هستند كه مطالب عجيبى در مورد زندگي آنها گفته مى شود. قارون در زمان حضرت موسى(عليه السلام) فوق العاده ثروتمند بود و به طور دوام طمع زياد كردن آن را داشت، آن قدر ثروت داشت كه به تعبير «قرآن مجيد» چند نفر انسان قوى پيكر فقط كليد انبارهاى مختلف او را حمل و نقل مى كردند! هم اكنون در آمريكا ثروتمندان دنياپرستى هستند كه اموالشان به قدرى زياد است كه انسان را به وحشت مى اندازد. از جمله اين كه بعضى از آنها هواپيماهاى غول پيكر اختصاصى دارند كه در داخل آن هواپيما، انواع و اقسام امكانات، اعم از استخر و ... وجود دارد.(3)