آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

هنگام بروز حوادثِ سخت، گروهى با مأيوس شدنِ ناگهاني از همه چيز، مانع مهمّى بر سر راه فعّاليت هاى آينده خود ايجاد مي كنند. در اين ميان امام(ع) در خطبه 100 به دو راهكار اساسي اشاره مي كند كه مي تواند اين حالت منفى را برطرف سازد: 1. بايستي از كارهاى شتاب زده و دلبستگى به آنچه مقدّمات آن فراهم نشده پرهیز کرد. 2. نبايد از شكست هاى مقطعى و موردى مأيوس شد؛ چراكه با همين تجربه هاى شكست، مي توان پل پيروزى را ساخت. علاوه بر اين، گاه الطاف خفيّه الهى شامل حال انسان شده، وسايل پيروزى را آماده مى سازد.

هنگام بروز حوادثِ سخت، گروهى ناگهان از همه چيز مأيوس مى شوند، يا به فعاليت هاى خام و ناپخته دست مى زنند و اين يأس مانع مهمّى براي فعّاليت هاى حساب شده آينده آنها خواهد شد؛ همان فعّاليت هايى كه ممكن است شكست را به پيروزى مبدّل سازد و ناكامى را به كاميابى.
توجّه عميق به دو نكته اى كه امام علي(عليه السلام) در خطبه 100 «نهج البلاغه» فرموده است مى تواند اين حالت منفى را برطرف سازد. نخست اين كه، از كارهاى شتاب زده و دلبستگى به آنچه مقدّمات آن فراهم نشده است بپرهيزند و ديگر اين كه، از شكست هاى مقطعى و موردى مأيوس نشوند؛ چرا كه مى شود با تجربه هاى شكست، پل پيروزى ساخت.
اضافه بر اين، گاه الطاف خفيّه الهى شامل حال انسان مى شود و وسايل پيروزى را آماده مى سازد. در حديثى از امام اميرالمؤمنين(عليه السلام) طبق روايتى كه شيخ صدوق در «امالى» نقل كرده، آمده كه فرمود: «كُنْ لِمَا لَا تَرْجُو أَرْجَى مِنْكَ لِمَا تَرْجُو»(1)؛ (نسبت به چيزى كه اميدوار نيستى از چيزى كه اميد بدان دارى، اميدوارتر باش [نه نسبت به اوّلى مأيوس باش و نه دلبستگى به دومى داشته باش]). سپس امام(عليه السلام) با ذكر سه مثال جالب، اين مسئله را روشن مى سازد؛ نخست مى فرمايد: «موسى بن عمران(علیهما السلام) براى آوردن مقدارى آتش در بيابان سينا به راه افتاد؛ ولى خداوند با او سخن گفت و او را به مقام نبوّت رساند، ملكه سبا براى ديدار سليمان(علیه السلام) آمد، امّا به افتخار اسلام و ايمان به سليمان(علیه السلام) مفتخر شد، ساحرانِ فرعون، به اميد تقرّب به او به مبارزه با موسى(عليه السلام) برخاستند؛ ولى سرانجام به موسى(عليه السلام) ايمان آوردند».(2)