آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

یکی از داروهائی که برای گناهان زبان تجویز شده آن است كه قبل از سخن گفتن ابتدا «فكر» كند؛ زیرا طبق روایات زبان مومن و عاقل پشت قلبش است بر خلاف احمق و منافق که قلبش پشت زبان اوست؛ بنابراین مومن از سخن گفتن خود پشیمان نمی شود

یکی از داروهائی که برای گناهان زبان تجویز شده آن است كه قبل از سخن گفتن ابتدا فكر كند تا مصداق اين كلام شود: «كم گوى و گزيده گوى چون دُرّ». در روايات اهل بيت(عليهم السلام) دو تعبير ديده مى شود:
الف) «لِسَانُ المُؤمِنِ وَرَاءُ قَلبِهِ وَ قَلبُ المُنَافِقِ وَرَاءُ لِسَانِهِ»(1)؛ (زبان مؤمن پشت قلب او و قلب منافق پشت زبان او است)؛ يعنى مؤمن حرف خود را از فيلتر و دستگاه تصفيه قلب مى گذراند و بعد به روى زبان منتقل مى كند؛ ولى منافق برعكس است، اول حرفى را مى زند و سپس [درباره آن] مى انديشد و لذا در بسيارى از موارد سخنانش موجب پشيمانى او مي شود. بايد شعار «اول انديشه بعد گفتار» را نصب العين خود قرار دهيم؛ البته گاهى هم انديشه بدون گفتار است و آن در جايى است كه انديشه هيچ تصديقى و تأييدى براى سخن گفتن ندارد، بلكه انسان را از بازگو كردنِ حرف منع مى كند. بعضى ها واقعاً چه جرأتى دارند كه آبروي كسى را كه در 70 سال كسب كرده با شايعه اى يا تهمتى از بين مى برند، ولى بايد گفت به ظاهر شايد چنين باشد، ولى در واقع ثواب خود را از بین برده و بر ثواب متهم افزوده است. اين بيچاره نمى داند كه ممكن است براى اين تهمت تمام ثواب هاى او محو شود.
اگر گفته شود اين معقول نيست كه با يك شايعه يا تهمت ثواب هاى 70 ساله اين شخص مثلاً از بين برود، زيرا با اين زحمت اين همه عبادت كرده تا توانسته است اين همه ثواب و اجر كسب كند! در جواب مى گوئيم آن شخص هم 70 سال براى كسب آبرو زحمت كشيده و شما آن را با شايعه اى از بين بردى، تعجب ندارد كه با شايعه اى هم ثواب هاى 70 ساله شما از دست برود، مواظب باشيد زود حسنات خود را از دست ندهيد يا اين كه زود سيئات فرد ديگرى را قبول نكنيد. اگر حسنه اى در نامه اعمالت داشته باشى، با تهمت زدن به شخصى به نامه اعمال او مى رود و اگر حسنه اى نداشته باشى بايد سيئات او را قبول كنى.
ب) تعبير دومى كه در روايات ديده مى شود اين است: «لِسَانُ العَاقِلِ وَرَاءُ قَلبِهِ وَ قَلبُ الاَحمَقِ وَرَاءُ لِسَانِهِ»(2)؛ (زبان عاقل پشت قلب او و قلب احمق پشت زبان او است). بازگشت هر دو تعبير به يك مطلب است؛ زيرا در واقع مؤمن در تعبير اول، عاقل و منافق هم همان احمق است.(3)