آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«اولي الامر» در مكتب اهل بيت(ع) تنها امامان معصوم هستند، و غير آنها را شامل نمى شود؛ چرا كه اطاعت بى قيد و شرط در آيه اولوالامر هم رديف اطاعت خدا و پيامبر(ص) شمرده شده و تنها درباره معصومان تصور مى شود، و اما كسان ديگرى كه اطاعت آنها لازم است همواره محدود به حدود و مقيد به قيودى است. اما علماى اهل سنّت در معنى «اولى الامر» اختلاف زيادى دارند، بعضى آن را به معنى صحابه، بعضى به فرماندهان لشگر و بعضى به خلفاى چهارگانه تفسير كرده اند و هيچ دليلى براى اين تفسيرهاى خود بيان نكرده اند.

خداوند در آیه 59 سوره نساء می فرماید: «یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اَطیعُوا اللَّهَ وَ اَطیعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِی الْاَمْرِ مِنْکُمْ فَاِنْ تَنازَعْتُمْ فی‏ شَیْ‏ءٍ فَرُدُّوهُ اِلَی اللَّهِ وَ الرَّسُولِ اِنْ کُنْتُمْ تُوْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ ذلِکَ خَیْرٌ وَ اَحْسَنُ تَاْویلاً»؛ (اى کسانى که ایمان آورده اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر [خدا] و اولی الامر خود را. و هر گاه در امرى نزاع داشتید، آن را به خداو پیامبر باز گردانید [و از آنها داورى بطلبید] اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارید. این [کار براى شما] بهتر، و عاقبت و پایانش نیکوتر است).
اينكه منظور از «اولى الامر» چه كسانى هستند كه اطاعت آن ها هم رديف اطاعت خدا و پيامبر(صلى الله عليه وآله) شمرده شده است در ميان مفسران گفتگو است.
مفسران و علماى شيعه و پيروان مكتب اهل بيت(عليهم السلام) همگى اتفاق نظر دارند كه منظور از «اولى الامر» امامان معصوم هستند كه رهبران معنوى و مادى جامعه اسلامى در تمام شئون زندگى و حيات اند، و غير آنها را شامل نمى شود؛ چرا كه اطاعت بى قيد و شرط كه در آيه شريفه آمده و هم رديف اطاعت خدا و پيامبر(صلى الله عليه وآله) شمرده شده است تنها درباره معصومان تصور مى شود، و اما كسان ديگرى كه اطاعت آنها لازم است همواره محدود به حدود و مقيد به قيودى است، و هرگز اطاعت مطلق در مورد آنها وجود ندارد، و اين مسأله واضح است.
اين در حالى است كه مفسران و علماى اهل سنّت در معنى «اولى الامر» اختلاف زيادى دارند، بعضى آن را به معنى صحابه، و بعضى به فرماندهان لشگر و بعضى به خلفاى چهارگانه تفسير كرده اند. آنها هيچ دليل روشنى براى اين تفسيرهاى سه گانه بيان نكرده اند.(1)