آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

به تواتر از پیامبر(ص) نقل شده که در حقّ على(ع) فرمود: «انت منّى بمنزلة هارون من موسى». این حدیث را حافظان و محدثان از شیعه و سنّى به سندهاى بسیارى از صحابه ای مانند: امام على(ع)، عمر بن خطّاب، عبدالله بن عمر، جابر بن عبدالله انصارى، ابن عباس، معاویه، ابوسعید خدرى، ابوهریره، انس بن مالک، براء بن عاذب، زید بن ارقم، اسماء بنت عمیس، ام سلمه، سعد بن ابى وقّاص و... نقل کرده اند. حدیث منزلت را بخارى و مسلم نیز در صحیحین نقل کرده اند. 

حدیث منزلت از درجه اعتبار خاصى برخوردار است به حدّى که بخارى و مسلم آن را در صحیحین نقل کرده اند.
به تواتر از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل شده که در حقّ على بن ابى طالب(علیه السلام) فرمود: «انت منّى بمنزلة هارون من موسى»؛ (تو نسبت به من همانند هارون نسبت به موسى هستى). این حدیث را حافظان و محدثان از فریقین شیعه و سنّى به سندهاى بسیارى از صحابه نقل کرده اند. اینک به برخى از آن ها اشاره مى کنیم:
1 ـ امام على(علیه السلام)
ابن عساکر به سندش از امام على(علیه السلام) نقل کرده که فرمود: رسول خدا(صلى الله علیه وآله) در حقّ من فرمود: «انت منّى بمنزلة هارون من موسى».(1)
2 ـ عمر بن خطّاب
ابن عساکر به سندش از سوید بن غفله نقل مى کند که عمر روزى مردى را دید که در حقّ على(علیه السلام) دشمنى مى ورزد. به او گفت: گمان مى کنم که از منافقین هستى. شنیدم از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) که مى فرمود: «على منّى بمنزلة هارون من موسى الاّ انّه لا نبىّ بعدى».(2)
و نیز به سندش از ابن عباس نقل کرده که از عمر بن خطّاب در حالى که جماعتى نزد او بودند و صحبت از سابقین به اسلام مى کردند، شنیدم که گفت: امّا على، پس از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) شنیدم که در شأن او سه خصلت بیان داشت، دوست داشتم یکى از آن ها براى من باشد که اگر چنین مى شد براى من از هر چه خورشید بر آن مى تابد بهتر بود. روزى، من و ابوعبیده و ابوبکر و جماعتى از صحابه بودیم که پیامبر(صلى الله علیه وآله) به دست خود بر شانه على زد و فرمود: اى على! تو اوّل مؤمنى هستى که ایمان آوردى و اول مسلمانى هستى که اسلام انتخاب کردى و تو نسبت به من به منزله هارون نسبت به موسى مى باشى.(3)
3 ـ عبدالله بن عمر
وصابى در «أسنى المطالب» به سندش از عبدالله بن عمر نقل کرده که از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) شنیدم که مى فرمود: «امّا على، پس او براى من به منزله هارون نزد موسى است جز آن که بعد از من نبى نخواهد بود».(4)
4 ـ جابر بن عبدالله انصارى
ابن عساکر به سندش از جابر نقل کرده که پیامبر(صلى الله علیه وآله) خطاب به على(علیه السلام) فرمود: «انت منّى بمنزلة هارون من  موسى».(5)
5 ـ ابن عباس
ابن عساکر همچنین به سندش از ابن عباس نقل کرده که از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) شنیدم که خطاب به على(علیه السلام)مى فرمود: «انت منّى بمنزلة هارون من موسى غیر انّه لا نبىّ بعدى».(6)
ابن عساکر به سندش از ابن عباس نقل کرده که پیامبر(صلى الله علیه وآله) خطاب به ام سلمه فرمود: «اى امّ سلمه! همانا على گوشتش از گوشت من و خونش از خون من است. و او نزد من به منزله هارون نزد موسى است جز آن که پیامبرى بعد از من نخواهد بود».(7)
6 ـمعاویه بن ابى سفیان
ابن عساکر از قیس بن ابى حازم نقل کرده که شخصى درباره مسأله اى از معاویه سؤال کرد؟ معاویه گفت: از على بن ابى طالب سؤال کن؛ زیرا او از من داناتر است. او گفت: گفتار و جواب تو اى امیرالمؤمنین نزد من محبوب تر است از جواب على! معاویه گفت: بد سخنى گفتى، تو از مردى کراهت دارى که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) به او علم فراوان داده است. پیامبر در شأن او فرمود: «انت منّى بمنزلة هارون من موسى الاّ انّه لا نبىّ بعدى...».(8)
7 ـ ابوسعید خدرى
ابن عساکر به سندش از ابوسعید خدرى نقل کرده که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «انت منّى بمنزلة هارون من موسى».(9)
8 ـ ابوهریره
همین مضمون [روايت قبل] از ابوهریره نیز نقل شده است.(10)
9 ـ انس بن مالک
ابن عساکر به سندش از انس نقل کرده که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «یا على، انت منّى بمنزلة هارون من موسى الاّ انّه لا یوحى الیک».(11)
10 ـ براء بن عاذب و زید بن ارقم
ابن عساکر به سندش از این دو نفر صحابى نقل کرده که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «تو نزد من همانند هارون نزد موسى هستى جز آن که تو نبى نیستى».(12)
11 ـ اسماء بنت عمیس
ابن عساکر به سندش از اسماء(علیها السلام) نقل کرده که فرمود: جبرئیل بر پیامبر(صلى الله علیه وآله) نازل شد و عرض کرد: اى محمّد! همانا پروردگارت تو را سلام مى رساند و به تو مى گوید: «على نزد تو به منزله هارون نزد موسى  است جز آن که پیامبرى بعد از تو نیست».(13)
12 ـ ام سلمه
همین مضمون نیز از ام سلمه وارد شده است.(14)
13 ـ سعد بن ابى وقّاص
بخارى به سندش از سعد بن ابى وقاص نقل کرده که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) هنگام رفتن به تبوک، على را جانشین خود قرار داد. على عرض کرد: آیا مرا جانشین خود در بین بچه ها و زنان قرار مى دهى؟ حضرت فرمود: آیا راضى نمى شوى که تو نزد من به منزله هارون نزد موسى باشى جز آن که بعد از من پیامبرى نخواهد بود».(15)
مسلم نیز این مضمون را به سند خود از سعد نقل کرده است.(16)، (17)