آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

حدیث «مدینه علم» با تعبیرهاى مختلف در کتاب هاى حدیثى اهل سنت آمده است. حاکم نیشابورى به سندش از ابن عباس و جابر بن عبدالله نقل کرده که پیامبر(ص) فرمود: من شهر علمم و على دروازه آن است، هر کس اراده آن شهر را نمود باید از دروازه آن وارد شود. ترمذى، ابن جریر، حاکم نیشابورى و... حدیث را با همان مضمون آورده اند.

حدیث «مدینه علم» با تعبیرهاى مختلف در کتاب هاى حدیثى اهل سنت وارد شده است.
در اینجا به نقل برخى از آنها مى پردازیم:
1 ـ حاکم نیشابورى به سندش از ابن عباس و جابر بن عبدالله انصارى نقل کرده که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «أنا مدینة العلم و علىّ بابها فمن اراد العلم فلیأت الباب»(1)؛ (من شهر علمم و على دروازه آن است. پس هر کس اراده آن شهر را نموده است باید از دروازه آن وارد شود).
2 ـ ترمذى در صحیح خود بنا بر نقل «جامع الاصول» از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) نقل کرده که فرمود: «انا مدینة العلم و علىّ بابها»(2)؛ (من شهر علم هستم و على دروازه آن است).
3 ـ ابن عبد البرّ قرطبى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل کرده که فرمود: «أنا مدینة العلم و علىّ بابها فمن اراد العلم فلیأته من بابه»(3)؛ (من شهر علمم و على دروازه آن است، پس هر کس اراده علم کرده، باید از دروازه آن وارد شود).
4 ـ ترمذى به سند خود از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) نقل کرده که فرمود: «انا دار الحکمة و علىّ بابها»(4)؛ (من خانه حکمت و على درِ آن است).
5 ـ ابن جریر در «تهذیب الآثار»(5) از محمد بن اسماعیل از عبدالسلام بن صالح هروى، از ابو معاویه، از اعمش از مجاهد از ابن عباس نقل کرده که پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: «انا مدینة العلم وعلیّ بابها فمن أراد المدینة فلیأتها من بابها»؛ (من شهر علمم  و على دروازه آن است پس هر کس قصد این شهر را نموده باید از دروازه آن وارد شود).
6 ـ حاکم نیشابورى در «المستدرک على الصحیحین»(6) از ابوالعباس محمّد بن یعقوب از محمّد بن عبدالرحیم هروى از ابوالصلت عبدالرحمن بن صالح از ابو معاویه از اعمش از مجاهد از ابن عباس نقل کرده که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «أنا مدینة العلم و علیّ بابها فمن أراد العلم فلیأت الباب».(7)