آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

ابن تیمیه مى گوید: «کذب از متن این حدیث معلوم است؛ زیرا پیامبر اگر شهر علم است و براى آن یک دروازه است و تنها یک نفر از او علم را تبلیغ کند، امر اسلام فاسد خواهد شد». در پاسخ می گوئیم: اوّلا: ممکن است که همین اشکال را کفار نسبت به اسلام و سایر ادیان داشته باشند؛ چراکه مبلّغ از ناحیه خداوند یک نفر است. ثانیاً: علما، عمل به خبر واحد موثق را واجب مى دانند. ثالثاً: کسى که مى خواهد از جانب پیامبر(ص) مأمور تبلیغ از ناحیه او باشد، محتاج به نصّ و دلیل است نه قرائن.

ابن تیمیه مى گوید: «کذب از متن این حدیث معلوم است(!)؛ زیرا پیامبر اگر شهر علم است و براى آن یک دروازه است و تنها یک نفر از او علم را تبلیغ کند، امر اسلام فاسد خواهد شد. لذا مسلمانان اتفاق دارند بر این که نمى شود کسى که از او علم منتشر مى شود تنها یک مبلّغ داشته باشد بلکه واجب است که مبلّغان اهل تواتر باشند تا براى افراد غایب علم حاصل شود؛ زیرا خبر واحد مفید علم نیست مگر با قراین، و قراین نیز یا منتفى و یا از بیشتر مردم مخفى است، و با این وضع براى مردم علم به قرآن و سنت هاى متواتر حاصل نخواهد شد».(1)
در پاسخ مى گوییم:
اوّلا: ممکن است که همین اشکال را کفار نسبت به اسلام و سایر ادیان داشته باشند به این نحو که هر گاه در هر زمان، مبلّغ از ناحیه خداوند یک نفر است، باعث مى شود که امر دین و شرایع فاسد شده و باطل گردد؛ زیرا طبق گفته او[در هر عصری] تبلیغ از ناحیه خداوند نیز باید به واسطه جماعت بسیارى از انبیا باشد تا خبرشان به حدّ تواتر برسد.
در حالى که پیامبر به تنهایى براى ابلاغ از جانب خداوند کافى است و به جهت ثبوت حقانیت او احتیاج به مشارکت با دیگرى در این امر ندارد. همچنین است در مورد ابلاغ از پیامبر(صلى الله علیه وآله) به توسط وجود امام امیرالمؤمنین(علیه السلام). لذا احتیاج به کسى که شریک او در ابلاغ باشد نیست؛ زیرا ما قطع به حقانیت او در مورد اخبارى که از پیامبر نقل مى کند داریم.
ثانیاً: چه کسى گفته که مبلّغ از ناحیه پیامبر(صلى الله علیه وآله) باید افراد کثیرى باشند که خبرشان مفید علم از راه تواتر باشد؟ بلکه علماى علم اصول فقه و علم الحدیث از اهل سنت همگى عمل به خبر واحد موثق را واجب مى دانند و تنها برخى که قولشان شاذّ است مخالف این نظرند [ضمن اینکه خبر کسی که معصوم است مفید علم می باشد و همه عمل به آنرا واجب می دانند].
ثالثاً: کسى که مى خواهد از جانب پیامبر(صلى الله علیه وآله) مأمور تبلیغ از ناحیه او باشد، محتاج به نصّ و دلیل است که حقانیت او را به اثبات رساند، و با وجود نصّ و دلیل، احتیاج به قراین نیست تا این که گفته شود که این قراین یا منتفى است و یا این که از اکثر مردم مخفى است، بلکه خبر این شخص به سبب وجود نصِّ بر او مفید علم است. و این معنا در مورد امام على(علیه السلام) ثابت است.(2)