آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

منافقان، داراى اوصاف و ویژگى هائى مى باشند که به خاطر وجود این ویژگى ها زمینه آمرزش در آن ها وجود ندارد. به همین جهت خداى متعال به پیامبر(ص) مى فرماید: «تفاوتى نمى کند براى آنها استغفار کنى یا نکنى، هرگز خداوند آنها را نمى بخشد».

منافقان داراى اوصاف و ویژگى هائى مى باشند که به خاطر وجود این ویژگى ها زمینه آمرزش در آن ها وجود ندارد. به همین جهت خداى متعال به پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: (تفاوتى نمى کند براى آنها استغفار کنى یا نکنى، هرگز خداوند آنها را نمى بخشد)!؛ «سَواءٌ عَلَیْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَنْ یَغْفِرَ اللّهُ لَهُمْ».(1)
دلیل آن هم این است: (خداوند، قوم فاسق را هدایت نمى کند)؛ «إِنَّ اللّهَ لایَهْدِی الْقَوْمَ الْفاسِقِینَ».
و به تعبیر دیگر، استغفار پیامبر(صلى الله علیه وآله) علت تامه براى آمرزش نیست، بلکه مقتضى است، و تنها در صورتى اثر مى گذارد که، زمینه مساعد و قابلیت لازم فراهم شود، اگر به راستى آنها توبه کنند، تغییر مسیر دهند، از مرکب کبر و غرور پیاده شوند و سر تسلیم در مقابل حق فرود آورند، استغفار پیامبر(صلى الله علیه وآله) و شفاعت او مسلما مؤثر است، و در غیر این صورت، کمترین اثرى نخواهد داشت.
شبیه همین معنى در آیه 80 سوره «توبه» نیز آمده است که درباره گروه دیگرى از منافقان مى گوید: «إِسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِینَ مَرَّةً فَلَنْ یَغْفِرَ اللّهُ لَهُمْ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کَفَرُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اللّهُ لایَهْدِی الْقَوْمَ الْفاسِقِینَ»؛ (چه براى آنها استغفار کنى، و چه نکنى، تأثیرى ندارد، حتى اگر هفتاد بار براى آنها، استغفار کنى خداوند آنها را نمى بخشد؛ چرا که آنها به خدا و رسولش کافر شدند و خداوند قوم فاسق را هدایت نمى کند).
روشن است عدد هفتاد، عدد تکثیر است، یعنى هر قدر هم براى آنها استغفار کنى، سودى ندارد.
این نکته نیز معلوم است، منظور از «فاسق» هرگونه گناهکارى نیست؛ چرا که پیغمبر(صلى الله علیه وآله) براى نجات گناهکاران آمده، بلکه، منظور آن دسته از گناهکاران است که، در گناه اصرار مى ورزند و لجاجت دارند، و در برابر حق مستکبرند.(2)