آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

سوره نوح، تسلی خاطری برای پیامبر(ص) و مؤمنان است؛ چرا که سرگذشت نوح(ع) را بیان مى کند که چگونه از طریق استدلال منطقى توأم با محبت و دلسوزى کامل، تبلیغ کرد و هرگز در طریق دعوت به سوى خدا خسته نشد و هم تشویق  کرد و هم انذار. آیات آخر این سوره، هشدارى است براى مشرکان لجوج.

این سوره، چنان که از نامش پیدا است، سرگذشت نوح پیامبر(علیه السلام) را بیان مى کند، در سوره هاى متعددى از قرآن مجید، به سر گذشت این پیامبر بزرگ اشاره شده، از جمله سوره هاى «شعرا»، «مؤمنون»، «اعراف»، «انبیاء» و از همه مشروح تر در سوره «هود»، که در حدود 25 آیه درباره این پیامبر اولو العزم سخن مى گوید (از آیه 25 تا 49).
ولى، آنچه در سوره «نوح» آمده، قسمت خاصى از زندگى او است که در جائى دیگر به این سبک نیامده است، و این قسمت مربوط به دعوت مستمر و پى گیر او به سوى توحید، کیفیت، و عناصر این دعوت، و ریزه کارى هائى است که در این مسأله مهم به کار رفته است، آن هم در برابر قوم لجوج، خود خواه و متکبرى که مطلقاً حاضر نبودند در برابر حق سر فرود آورند.
با توجه به این که: این سوره در «مکّه» نازل شده، و پیامبر و مسلمانان اندک آن زمان در شرائطى مشابه شرائط زمان نوح(علیه السلام) و یارانش قرار داشتند، مسائل زیادى را به آنها مى آموزد، و یکى از اهداف ذکر این ماجرا همین بوده است از جمله این که:
1 ـ به آنها یاد مى دهد: چگونه از طریق استدلال منطقى توأم با محبت و دلسوزى کامل، دشمنان را تبلیغ کنند، و از هر وسیله مفید و مؤثرى در این راه بهره گیرند.
2 ـ به آنها مى آموزد: هرگز در طریق دعوت به سوى خدا خسته نشوند، هر چند سال ها طول بکشد، و دشمن کارشکنى کند.
3 ـ به آنها مى آموزد: در یک دست وسائل تشویق، و در دست دیگر عوامل انذار را داشته باشند، و از هر دو در طریق دعوت بهره گیرند.
4 ـ آیات آخر این سوره، هشدارى است براى مشرکان لجوج که اگر در برابر حق تسلیم نشوند و به فرمان خدا گردن ننهند، عاقبت دردناکى در پیش دارند.
5 ـ علاوه بر اینها، این سوره، سبب تسلّى خاطر براى پیامبر(صلى الله علیه وآله)، مؤمنان نخستین و افراد مشابه آنها است که در برنامه هاى خود به لطف خدا دلگرم و در برابر مشکلات و سختى ها صابر و شکیبا باشند.
به تعبیر دیگر: این سوره ترسیمى است از بیان مبارزه دائمى طرفداران حق و باطل، و برنامه هائى که طرفداران حق در مسیر خود باید به کار بندند.(1)