آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

سوره «نبأ» با سؤالى بیدارگر شروع مى شود، در ادامه به بیان مظاهر قدرت خداوند در آسمان و زمین ـ به عنوان دلیلى بر امکان معاد ـ مى پردازد. سپس قسمتى از نشانه هاى آغاز رستاخیز و گوشه اى از عذاب هاى دردناک طغیانگران را بیان مى دارد. به دنبال آن، قسمتى از نعمت ها و مواهب شوق انگیز بهشتى را شرح مى دهد. سرانجام با انذار شدیدى از عذاب قریب، و ذکر سرنوشت غم انگیز کافران، سوره پایان مى گیرد.

اصولاً، اکثریت قریب به اتفاق سوره هاى جزء آخر قرآن، در «مکّه» نازل شده، و بیش از همه چیز، روى مسأله «مبدأ» و «معاد»، و بشارت و انذار، که طبیعت سوره هاى مکّى است تکیه مى کند، غالباً لحنى کوبنده، تکان دهنده و بیدار کننده دارد، آیه ها همگى، جز در موارد معدودى کوتاه، و مملوّ از اشارات است، و به همین دلیل، تأثیر بسیار عمیقى روى هر فرد آگاه، مى گذارد، ناآگاهان را نیز بیدار مى کند، و به کالبدهاى بى روح، جان مى دهد، به افراد بى تفاوت احساس، تعهد و مسئولیت مى بخشد، و براى خود عالمى دارد، عالمى پرغوغا و پر از شور و نوا!
سوره «نبأ» نیز از این اصل کلى مستثنا نیست، با سؤالى بیدارگر شروع مى شود، و با جمله اى پر از عبرت پایان مى یابد.
محتواى این سوره را مى توان در چند بخش خلاصه کرد:
1 ـ سؤالى که در آغاز سوره از حادثه بزرگ (نبأ عظیم) یعنى روز قیامت مطرح شده است.
2 ـ سپس، به بیان نمونه هائى از مظاهر قدرت خداوند در آسمان، زمین، زندگى انسان ها و مواهب آن ـ به عنوان دلیلى بر امکان معاد و رستاخیز ـ مى پردازد.
3 ـ در بخش دیگرى، قسمتى از نشانه هاى آغاز رستاخیز را بیان مى دارد.
4 ـ در بخش چهارم گوشه اى از عذاب هاى دردناک طغیانگران را.
5 ـ به دنبال آن، در بخش پنجم، قسمتى از نعمت ها و مواهب شوق انگیز بهشتى را شرح مى دهد.
6 ـ سرانجام در بخش ششم، با انذار شدیدى از عذاب قریب، و سپس ذکر سرنوشت غم انگیز کافران، سوره پایان مى گیرد.
ضمناً، نام گذارى این سوره به خاطر تعبیرى است که در آیه دوم آن آمده است، و گاه از آن به عنوان سوره «عمّ» به تناسب آیه نخستین آن تعبیر مى شود.(1)