آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند در آغاز سوره احزاب، پیامبر(ص) را دعوت به اطاعت از خدا و توکل به او در مقابل کافران کرده؛ در ادامه به بطلان خرافات زمان جاهلیت مثل پسرخواندگى  و طلاق دانستن «ظهار»، پرداخته؛ سپس به جنگ احزاب و حوادث آن اشاره شده؛ بعد از آن نکاتی درباره همسران پیامبر و داستان ازدواج پیامبر(ص) با زن مطلقه پسرخوانده خود، و مسأله حجاب بیان شده؛ در پایان هم مسأله معاد و مسؤولیت های انسان را یادآوری می کند.

 این سوره، یکى از پربارترین سوره هاى قرآن مجید است، و مسائل متنوع و بسیار مهمى را در زمینه اصول و فروع اسلام، تعقیب مى کند.
بحثهائى که در این سوره آمده است مى توان به هفت بخش تقسیم کرد:
بخش اول ـ سرآغاز سوره است که پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) را به اطاعت خداوند و ترک تبعیت از کافران و پیشنهادهاى منافقان دعوت مى کند، و به او اطمینان مى دهد: در برابر کارشکنى هاى آنها از وى حمایت خواهد فرمود.
بخش دوم ـ به پاره اى از خرافات زمان جاهلیت، مانند مسأله «ظهار» که آن را وسیله طلاق و جدائى زن و مرد از هم مى دانستند، و همچنین مسأله پسرخواندگى (تبنِّى) اشاره کرده، و قلم بطلان بر آنها مى کشد، و پیوندهاى خویشاوندى را در پیوندهاى واقعى و طبیعى منحصر مى سازد.
بخش سوم ـ که مهمترین بخش این سوره است مربوط به جنگ احزاب و حوادث تکان دهنده آن، و پیروزى اعجاز آمیز مسلمین، بر کفار، و کارشکنى ها، و بهانه جوئى هاى گوناگون منافقان، و پیمان شکنى آنان مى باشد، و در این زمینه دستورهاى جامع و جالبى بیان شده است.
بخش چهارم ـ مربوط به همسران پیامبر است که: باید در همه چیز الگو و اسوه براى زنان مسلمان باشند، و در این زمینه دستورات مهمى به آنها مى دهد.
بخش پنجم ـ به داستان «زینب» دختر «جحش» که روزى همسر پسر خوانده پیغمبر(صلى الله علیه وآله)«زید» بود و از او جدا شد، به فرمان خدا با پیامبر(صلى الله علیه وآله) ازدواج کرد مى پردازد، که دستاویزى براى منافقان گشت، و قرآن در این زمینه پاسخ کافى به بهانه جویان داد.
بخش ششم ـ از مسأله حجاب سخن مى گوید که با بخشهاى گذشته نیز رابطه نزدیک دارد و همه زنان با ایمان را به رعایت این دستور اسلامى توصیه مى کند.
بخش هفتم ـ که آخرین بخش را تشکیل مى دهد، اشاره اى به مسأله مهم «معاد» دارد، و راه نجات در آن عرصه عظیم و همچنین مسأله امانت دارى بزرگ انسان، یعنى مسأله تعهد و تعهد و تکلیف و مسئولیت او را شرح مى دهد.(1)