آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

این آیه در مورد عبداللّه بن سعد نازل گردید، که از کاتبان وحى بود، اما خیانت کرد و پیغمبر(ص) او را طرد نمود. پس از آن ادعا کرد: من مى توانم همانند آیات قرآن بیاورم.

در آیه (93) سوره «انعام» می خوانیم: «وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى عَلَى اللّهِ کَذِباً أَوْ قالَ أُوحِیَ إِلَیَّ وَ لَمْ یُوحَ إِلَیْهِ شَیْءٌ وَ مَنْ قالَ سَأُنْزِلُ مِثْلَ ما أَنْزَلَ اللّهُ وَ لَوْ تَرى إِذِ الظّالِمُونَ فی غَمَراتِ الْمَوْتِ وَالْمَلائِکَةُ باسِطُوا أَیْدیهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَکُمُ الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما کُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَیْرَ الْحَقِّ وَ کُنْتُمْ عَنْ آیاتِهِ تَسْتَکْبِرُونَ»؛ (چه کسى ستمکارتر است از کسى که دروغى به خدا ببندد، یا بگوید: «بر من وحى فرستاده شده»، در حالى که به او وحى نشده است، و کسى که بگوید: «من نیز همانند آنچه خدا نازل کرده است، نازل مى کنم»؟! و اگر ببینى هنگامى که [این] ظالمان در شدائد مرگ فرو رفته اند و فرشتگان دست ها را گشوده، [به آنان مى گویند:] «جان خود را خارج سازید! امروز در برابر دروغ هائى که به خدا بستید و نسبت به آیات او تکبّر ورزیدید، مجازات خوارکننده اى خواهید دید»! [خواهى دید که وضع آنها بسیار دردناک و اسفبار است]).
شأن نزول:
در شأن نزول این آیه روایات متعددى در منابع حدیث و کتب تفسیر نقل شده از جمله این که: آیه در مورد شخصى به نام «عبداللّه بن سعد» نازل گردید، که از کاتبان وحى بود، اما خیانت کرد و پیغمبر(صلى الله علیه وآله) او را طرد نمود.
پس از آن، او ادعا کرد: من مى توانم همانند آیات قرآن را بیاورم.(1)
جمعى از مفسران نیز گفته اند: آیه یا قسمتى از آن درباره «مسیلمه کذّاب» که از مدعیان دروغین نبوت بود نازل گردیده است.
ولى با توجه به این که: داستان «مسیلمه» در اواخر عمر پیغمبر(صلى الله علیه وآله) بود، و این سوره از سوره هاى مکى است، طرفداران این شأن نزول معتقدند: این آیه همانند چند آیه دیگر از این سوره در «مدینه» نازل و به دستور پیامبر(صلى الله علیه وآله) در لابلاى آیات این سوره قرار داده شده است.(2)
در هر حال، آیه همانند سایر آیات قرآن که در شرائط خاصى نازل شده مضمون و محتواى آن کلّى وعمومى است و همه مدعیان نبوت و مانند آنها را شامل مى شود.(3)