آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

هنگامى که پیامبر(ص) و مسلمانان در سال حدیبیه براى عمره با حال احرام حرکت کردند، با حیوانات وحشى فراوانى رو به رو شدند که مى توانستند آنها را با دست و نیزه صید کنند. نخستين آيات فوق در اين هنگام نازل شد و مسلمانان را از صيد آنها بر حذر داشت.

در آیات (94 ـ 96) سوره «مائده» می خوانیم: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لَیَبْلُوَنَّکُمُ اللّهُ بِشَیْء مِنَ الصَّیْدِ تَنالُهُ أَیْدیکُمْ وَ رِماحُکُمْ لِیَعْلَمَ اللّهُ مَنْ یَخافُهُ بِالْغَیْبِ فَمَنِ اعْتَدى بَعْدَ ذلِکَ فَلَهُ عَذابٌ أَلیمٌ * یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لاتَقْتُلُوا الصَّیْدَ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ وَ مَنْ قَتَلَهُ مِنْکُمْ مُتَعَمِّداً فَجَزاءٌ مِثْلُ ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ یَحْکُمُ بِهِ ذَوا عَدْل مِنْکُمْ هَدْیاً بالِغَ الْکَعْبَةِ أَوْکَفّارَةٌ طَعامُ مَساکینَ أَوْ عَدْلُ ذلِکَ صِیاماً لِیَذُوقَ وَبالَ أَمْرِهِ عَفَا اللّهُ عَمّاسَلَفَ وَ مَنْ عادَ فَیَنْتَقِمُ اللّهُ مِنْهُ وَ اللّهُ عَزیزٌ ذُو انْتِقام * أُحِلَّ لَکُمْ صَیْدُ الْبَحْرِ وَ طَعامُهُ مَتاعاً لَکُمْ وَ لِلسَّیّارَةِ وَ حُرِّمَ عَلَیْکُمْ صَیْدُ الْبَرِّ ما دُمْتُمْ حُرُماً وَ اتَّقُوا اللّهَ الَّذی إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ»؛ (اى کسانى که ایمان آورده اید! خداوند شما را به چیزى از شکار که دست ها و نیزه هایتان به آن مى رسد، مى آزماید؛ تا معلوم شود چه کسى با ایمان به غیب از خدا مى ترسد؛ و هر کس بعد از آن تجاوز کند مجازات دردناکى خواهد داشت. * اى کسانى که ایمان آورده اید! در حال احرام شکار نکنید؛ و هر کس از شما عمداً آن را به قتل برساند، باید کفاره اى معادل آن از چهارپایان بدهد؛ کفاره اى که دو نفر عادل از شما، معادل بودن آن را تصدیق کنند؛ و به صورت قربانى به [حریم] کعبه برسد؛ یا [به جاى قربانى،] اطعام مستمندان کند؛ یا معادل آن، روزه بگیرد، تا کیفر کار خود را بچشد. خداوند گذشته را عفو کرده، ولى هر کس تکرار کند، خداوند از او انتقام مى گیرد؛ و خداوند توانا و صاحب انتقام است. * صید دریا و طعام آن براى شما و کاروانیان حلال است؛ تا [در حال احرام] از آن بهره مند شوید؛ ولى مادام که مُحرِم هستید، شکار صحرا براى شما حرام است؛ و از [نافرمانى] خدائى که به سوى او محشور مى شوید، بترسید).
شأن نزول:
به طورى که در کتاب «کافى» و بسیارى از تفاسیر نقل شده، هنگامى که پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) و مسلمانان در سال «حدیبیه» براى عمره با حال احرام حرکت کردند.
در وسط راه با حیوانات وحشى فراوانى رو به رو شدند، آن قدر نزدیک که مى توانستند آنها را با دست و نیزه ها صید کنند!
این شکارها به قدرى زیاد بودند که بعضى نوشته اند دوش به دوش مرکب ها و از نزدیک خیمه ها رفت و آمد مى کردند، نخستین آیات فوق در این هنگام نازل شد و مسلمانان را از صید آنها بر حذر داشت، و به آنها اخطار کرد که: این یک نوع امتحان براى آنها محسوب مى شود.(1)، (2)