آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

این آیه درباره نجاشی است که وقتی از دنیا رفت پیامبر(ص) به پاس خدماتی که در حق مسلمانان کرده بود به همراه مسلمانان بر او نماز خواند و برای او طلب آمرزش کرد. این موضوع برای منافقان گران آمد و گفتند پیامبر بر مرد کافری که او را ندیده نماز گذارد. از این روایت معلوم می شود که نجاشی اسلام آورد اما آن را اظهار نکرد.

در آیه (199) سوره «آل عمران» می خوانیم: «وَ إِنَّ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ لَمَنْ یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ خاشِعینَ لِلّهِ لا یَشْتَرُونَ بِآیاتِ اللّهِ ثَمَناً قَلیلاً أُولئِکَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللّهَ سَریعُ الْحِسابِ»؛ (و از اهل کتاب کسانى هستند که به خدا و آنچه بر شما نازل شده و آنچه برخودشان نازل گردیده ایمان دارند؛ در برابر (فرمان) خدا خاضعند؛ و آیات خدا را به بهاى ناچیزى نمى فروشند. پاداش آنها، نزد پروردگارشان است. خداوند، سریع الحساب است. (تمام اعمال نیک آنها را به سرعت حساب مى کند، و پاداش مى دهد)).
شأن نزول:
این آیه به گفته بیشتر مفسران درباره مؤمنان اهل کتاب است، آنهائى که دست از تعصب هاى ناروا برداشتند و به صفوف مسلمانان پیوستند، که تعداد قابل ملاحظه اى از مسیحیان و یهود را تشکیل مى دادند.
ولى به عقیده جمعى از مفسران، آیه در مورد نجاشى زمامدار رعیت پرور حبشه نازل گردید، اگر چه مفهوم آن یک مفهوم وسیع است.
در سال نهم هجرى در ماه رجب «نجاشى» وفات یافت، خبر درگذشت او با یک الهام الهى در همان روز به پیامبر(صلى الله علیه وآله) رسید، پیامبر(صلى الله علیه وآله) به مسلمانان فرمود:
یکى از برادران شما در خارج از سرزمین حجاز از دنیا رفته است، حاضر شوید تا به پاس خدماتى که در حق مسلمانان کرده است بر او نماز گذاریم.
بعضى سؤال کردند او کیست؟
فرمود: نجاشى؛ آن گاه به اتفاق مسلمانان به قبرستان بقیع آمد و از دور بر او نماز گذاشت و براى او طلب آمرزش کرد و به یاران خود دستور داد آنها نیز چنین کنند.
بعضى از منافقان گفتند: محمّد(صلى الله علیه وآله) بر مرد کافرى که هرگز او را ندیده است نماز مى گذارد، و حال آن که آئین او را نپذیرفته است، آیه فوق نازل شد و به آنها پاسخ گفت.(1)
از این روایات استفاده مى شود: نجاشى اسلام را به طور کامل پذیرفته بود، اگر چه به آن تظاهر نمى کرد.(2)