آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

آیه 73 سوره حج به ضعف و ناتوانى معبود های ساختگی اشاره می کند که هرگز نمى توانند مگسى بیافرینند هر چند همه اجتماع کنند و دست به دست یکدیگر بدهند. نه تنها قادر نیستند مگسى بیافرینند که از مقابله با یک مگس نیز عاجزند؛ چرا که اگر مگس چیزى از آنها برباید نمى توانند آن را باز پس گیرند. آنها خدا را آن گونه که باید بشناسند، نشناختند خداوند قوى و عزیزی که هیچ کس را قدرت مقابله با او نیست.

پاسخ این سؤال را مى توان با توجه به آیه 73 سوره «حج» به دست آورد. در این آیه ترسیم جالب و گویایى از وضع بت ها، معبودهاى ساختگى، و ضعف و ناتوانى آنها، بیان شده است و بطلان اعتقاد مشرکان را به روشن ترین وجهى آشکار مى سازد.
روى سخن را به عموم مردم کرده، مى گوید: (اى مردم در اینجا مثلى زده شده است گوش به آن فرا دهید)؛ و دقیقاً به آن بیندیشید «یا أَیُّهَا النّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ».
(کسانى را که شما غیر از خدا مى خوانید، هرگز نمى توانند مگسى بیافرینند هر چند براى این کار اجتماع کنند، و دست به دست یکدیگر بدهند)؛ «إِنَّ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ لَنْ یَخْلُقُوا ذُباباً وَ لَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ».
همه بت ها، و همه معبودهاى آنها، و حتى همه دانشمندان، متفکران و مخترعان بشر، اگر دست به دست هم بدهند قادر بر آفرینش مگسى نیستند.
بنابراین، چگونه مى خواهید شما اینها را هم ردیف پروردگار بزرگى قرار دهید که آفریننده آسمان ها و زمین و هزاران هزار، نوع موجود زنده در دریاها، صحراها، جنگل ها و اعماق زمین است، خداوندى که حیات و زندگى را در اشکال مختلف و چهره هاى بدیع و متنوع قرار داده که هر یک از آنها انسان را به اعجاب و تحسین وا مى دارد، آن معبودهاى ضعیف کجا؟ و این خالق قادر و حکیم کجا؟
سپس اضافه مى کند: نه تنها قادر نیستند مگسى بیافرینند که از مقابله با یک مگس نیز عاجزند؛ چرا که (اگر مگس چیزى را از آنها برباید نمى توانند آن را باز پس گیرند!)؛ «وَ إِنْ یَسْلُبْهُمُ الذُّبابُ شَیْئاً لا یَسْتَنْقِذُوهُ مِنْهُ».
موجودى به این ضعیفى و ناتوانى که حتى در مبارزه با یک مگس شکست مى خورد، چه جاى این دارد که او را حاکم بر سرنوشت خویش بدانند و حلاّل مشکلات.
آرى (هم این طلب کنندگان و عابدان ضعیف و ناتوانند، و هم آن مطلوبان و معبودان)؛ «ضَعُفَ الطّالِبُ وَ الْمَطْلُوبُ».
در روایات مى خوانیم: بت پرستان قریش، بت هائى را که در اطراف کعبه گردآورى کرده بودند آنها را با مشک و عنبر، و گاه با زعفران یا عسل مى آلودند، و اطراف آنها نداى: لَبَّیْکَ اللّهُمَّ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ لا شَرِیْکَ لَکَ، اِلاّ شَرِیْکٌ هُوَ لَکَ تَمْلِکُهُ وَ ما مَلَکَ»، (1) که بیانگر شرک و بت پرستى آنها و تحریف لبیک موحدان بود، سر در مى دادند، و این موجودات پست و بى ارزش را شریک خدا مى پنداشتند، ولى مگس ها مى آمدند، بر آنها مى نشستند و آن عسل، زعفران، مشک و عنبر را مى ربودند و آنها قدرت بر باز پس گرفتن آن را نداشتند!.
قرآن مجید، همین صحنه را عنوان قرار داده و براى بیان ضعف و ناتوانى بت ها و سستى منطق مشرکان از آن بهره مى گیرد، مى گوید: شما خوب نگاه کنید ببینید معبودهایتان چگونه زیر دست و پاى مگس ها قرار گرفته اند و قادر به کمترین دفاع از خود نیستند؟!
این چه معبودهاى بى عرضه و بى ارزشى هستند که شما حل مشکلات خود را از آنها مى خواهید؟!.
قرآن بعد از بیان مثال زنده فوق، نتیجه گیرى مى کند که: (آنها خدا را آن گونه که باید بشناسند، نشناختند)؛ «ما قَدَرُوا اللّهَ حَقَّ قَدْرِهِ».
به قدرى در معرفت و شناسائى خدا، ضعیف و ناتوانند که خداوند با آن عظمت را تا سر حدّ این معبودهاى ضعیف و بى مقدار، تنزل دادند، و آنها را شریک او شمردند، که اگر کمترین معرفتى درباره خدا داشتند، بر این مقایسه خود مى خندیدند.
و در پایان آیه مى فرماید: (خداوند قوى و عزیز است)؛ «إِنَّ اللّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ».
نه همچون بت ها، که قادر بر آفرینش موجود کوچکى نیستند و حتى قدرت دفاع از خویش در برابر مگسى ندارند، او بر همه چیز قادر و توانا است و هیچ کس را قدرت مقابله با او نیست. (2)