آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

اعمال صالح آفاتى دارد که باید دقیقاً مراقب آن بود: گاه از آغاز ویران و فاسد است، همچون عملى که براى «ریا» انجام گیرد.
گاه، انسان در حین عمل گرفتار غرور، عجب و خودبینى مى شود و ارزش عملش به خاطر آن از بین مى رود و گاه، بعد از عمل به خاطر انجام کارهاى مخالف و منافى، اثرش محو و نابود مى گردد، مانند انفاقى که پشت سر آن «منّت» باشد و گاه، انجام گناهانى قبل از انجام عمل، روى آن اثر مى گذارد.

اصولاً از نظر منطق اسلام، اعمال صالح آفاتى دارد که باید دقیقاً مراقب آن بود: گاه از آغاز ویران و فاسد است، همچون عملى که براى «ریا» انجام مى گیرد.
گاه، انسان در حین عمل گرفتار غرور، عجب و خودبینى مى شود و ارزش عملش به خاطر آن از بین مى رود.
و گاه، بعد از عمل به خاطر انجام کارهاى مخالف و منافى، اثرش محو و نابود مى گردد، مانند انفاقى که پشت سر آن «منت» باشد، و یا اعمال صالحى که پشت سر آن کفر و ارتداد صورت گیرد.
و حتى طبق بعضى از روایات اسلامى، گاه، انجام گناهانى قبل از انجام عمل روى آن اثر مى گذارد، چنان که در مورد شراب خوار مى خوانیم: تا چهل روز نماز او مقبول درگاه خدا نخواهد شد. (1)
به هر حال، اسلام برنامه اى فوق العاده دقیق، باریک و حساب شده درباره خصوصیات عمل صالح دارد.
در حدیثى از امام باقر(علیه السلام) مى خوانیم: روز قیامت خداوند گروهى را مبعوث مى کند، در حالى که نورى در مقابل آنان همچون لباس هاى سفید و درخشنده است (این نور همان اعمال آنها است) سپس به آن اعمال فرمان مى دهد: همگى ذرات پراکنده غبار شوید (و به دنبال آن همه محو مى گردند) آن گاه فرمود: «اِنِّهُمْ کانُوا یَصُومُونَ وَ یُصَلُّونَ وَ لکِنْ کانُوا اِذا عُرِضَ لَهُمْ شَىْءٌ مِنَ الْحَرامِ أَخَذُوهُ وَ اِذا ذُکِرَ لَهُمْ شَىْءٌ مِنْ فَضْلِ أَمِیْرِالْمُؤْمِنِیْنَ أَنْکَرُوهُ!»؛ (آنها نماز و روزه را به جا مى آوردند ولى هنگامى که حرامى به آنها عرضه مى شد، از آن استفاده مى کردند و موقعى که از فضائل امیر مؤمنان على(علیه السلام) براى آنها بیان مى گشت، انکار مى کردند!). (2)، (3)