آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

گر چه بعضى از مفسران ـ تحت تأثیر افکار تند غربى ـ داستان آدم(ع) و همسرش را«مجاز» دانسته و«سمبولیک» معنی کرده اند، اما ظاهر آیات قرآن حکایت از یک جریان واقعى مى کند و اشاراتى به زندگى آینده نوع بشر در این جهان دارد که تحت تأثیر غرائز سرکش قرار نگیرد و در عین حال  به رحمت خدا امیدوار باشد.

گر چه بعضى از مفسران ـ که معمولاً تحت تأثیر افکار تند غربى قرار دارند ـ سعى کرده اند به داستان آدم(علیه السلام) و همسرش، از آغاز تا پایان چهره تشبیه، مجاز و کنایه و به اصطلاح روز، «سمبولیک» بدهند و تمام بحث هاى مربوط به این ماجرا را حمل بر خلاف ظاهر کرده، کنایه از مسائل معنوى بگیرند.
ولى شک نیست که ظاهر آیات قرآن حکایت از یک جریان واقعى و عینى مى کند که براى پدر و مادر نخستین ما واقع شده، و چون، در این داستان نکته اى وجود ندارد که نتوان آن را طبق ظاهر تفسیر کرد، و با موازین عقلى سازگار نباشد، (تا قرینه اى براى حمل بر معنى کنائى به دست آید)، دلیلى ندارد که ما ظاهر آیات را نپذیریم و بر معنى حقیقى خود حمل نکنیم.
با این حال، این جریان حسّى و عینى مى تواند اشاراتى به زندگى آینده نوع بشر در این جهان، در برداشته باشد.
یعنى: در صحنه پرغوغاى زندگى این جهان، انسان از نیروى «خرد» و «غرائز سرکش» ترکیب شده، و هر کدام از این دو او را به سوئى مى کشند، در صف مقابل مدعیان دروغینى که سوابق سوء آنها ـ همچون شیطان ـ روشن است قرار دارند که سعى مى کنند با وسوسه هاى مداوم خود، پرده بر روى عقل و خرد او بیفکنند، و او را به امید آب، به دنبال سراب در بیابان زندگى سرگردان سازند.
تسلیم شدن در برابر وسوسه هاى آنها، نخستین نتیجه اش فرو ریختن لباس تقوا از اندام آدمى و آشکار شدن زشتى هاى او است.
نتیجه دیگرش، دورى از مقام قرب پروردگار و سقوط از مقام والاى انسانیت و رانده شدن از بهشت آرامش و امنیت، و افتادن در سنگلاخ هاى زندگى و رنج هاى حیات مادّى مى باشد.
در این موقع است که نیروى عقل مى تواند به کمک او بشتابد، به زودى به فکر جبران بیفتد، و او را به درگاه خدا بفرستد، تا با شجاعت و صراحت، به گناه خویش اعتراف کند، اعترافى سازنده و آگاهانه که نقطه عطفى در زندگى او محسوب شود.
در این هنگام، بار دیگر دست رحمت الهى به سوى او دراز مى گردد، و او را از سقوط همیشگى رهائى مى بخشد، اگر چه کم و بیش، گرفتار آثار تلخِ وضعىِ گناه خود خواهد بود، ولى این ماجرا درس عبرتى براى او خواهد شد، و مى تواند از این شکست پایه هاى پیروزى زندگى آینده خود را محکم کند و از این زیان سود سرشارى در آینده ببرد.(1)