نهی مومنین از «قهر» و «قطع رابطه»

امام علی(عليه السلام) چگونه مردم را به برقراری رابطه دوستی و محبت و دوری از قطع رابطه توصیه می نماید؟

امام علی(ع) در بخشی از نامه 47 نهج البلاغه مى فرمايد: «بر شما لازم است پيوندهاى دوستى و محبّت و بذل و بخشش را فراموش نكنيد و بر حذر باشيد از اينكه با هم قطع رابطه نماييد». احاديث بسيارى در نكوهش بى محبتى ها و جدايى ها نقل شده كه گاه پشت انسان را می لرزاند، مانند سخن امام صادق(ع) که فرمود: «هر گاه دو نفر با هم قهر كنند يكى از آن دو مستحق لعن است و اى بسا هر دو مستحق باشند، راوى سؤال مى كند: ظالم بايد مستحق لعن باشد، مظلوم چرا؟ فرمود: به سبب آن است كه برادرش را به آشتى [معقولانه] دعوت نمى كند».

توصيه خداوند به «اصلاح ذات البین»

خداوند چگونه در قرآن مسلمانان را به اصلاح و برقراری آشتی بين يکديگر توصيه نموده است؟

قرآن مي فرمايد: «تقوای الهي را مراعات كنيد و در بين تان آشتي ايجاد کنيد». همچنین می فرمايد: «براي اصلاح بين مردم، خدا را در معرض سوگند قرار ندهيد». در اینجا دو تفسیر وجود دارد؛ نخست: در مورد كسانى است كه هنگام عصبانیت، سوگند می خوردند که براى اصلاح بین دو طرف کاری نکنند، و خداوند می فرماید این قسم ها بیهوده است. دوم: براى اصلاح بین مردم سوگند ياد نكنيد؛ زیرا اهمیت این کار بدیهی است و نیاز به سوگند ندارد. و نیز هنگام نهی از سخنان درگوشی، گفتار درگوشی در راستای اصلاح بین مردم را استثنا می کند.

جايگاه «سخن چينی» و «اصلاح ذات البين» در اخلاق اسلامی

«سخن چينی» و «اصلاح ذات البين» از چه جايگاهی در اخلاق اسلامی برخوردار است؟

زندگى اجتماعى همواره توام با تزاحم و نزاع در بين افراد است، که گاه به مشاجرات شديد می انجامد. در این مواقع ديگران وظيفه دارند برای برقراری آشتی بین طرفین و رفع سوء تفاهم ها تلاش کنند. اما متأسفانه گروهى با سخن چينی، به گسترش دامنه نزاع می پردازند. آنها به يقين در تمام مفاسدى كه از این مناقشه پدید مى آيد شريك و سهيم اند. اين گروه سخن چين، از جمله ی بدترين مخلوقات هستند در حالى كه رفتار گروه اصلاح گر، در حد جهاد فى سبيل اللّه است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصادق (عليه السلام) :

وَدَّ مَنْ فِي الْقُبُورِ لَوْ أَنَّ لَهُ حَجَّةً وَاحِدَةً بِالدُّنْيَا وَ مَا فِيهَا

مردگان در گورهايشان آرزو مى کنند: کاش دنيا و آنچه در دنيا هست را داده و به جاى آن پاداش يک حج به آنها داده مى شد.

وسائل الشيعة: 11/110