طلحه و زبیر از اولین کسانی بودند که برای فشار بر عثمان سپاه جمع کرده و ادعای خلافت نیز داشتند. برخی از صحابه از جمله امام علی(ع) و ابن عباس و حسن بصری و مالک اشتر، صریحا به نقش این دو نفر در شوراندن مردم علیه عثمان و زمینه چینی برای قتل عثمان اشاره کرده اند. به خصوص طلحه که منابع تاریخی به دشمنی بسیار شدید و تند او با عثمان، گواهی می دهند.
به هر حال این دو نفر در رفتاری بسیار عجیب و با اینکه نقش مهمی در شورش علیه عثمان داشته اند، بعداز بیعت با امام علی(ع)، وقتی دست خود را کوتاه از خلافت و حتی امارت یافتند، علم خونخواهی عثمان را برافراشتند و به همین بهانه همراه با عایشه بر علیه امام علی(ع) در جنگ جمل شرکت کردند.

ایشان خطاب به «کوفه» مى فرمايد: «من به خوبى مى دانم كه هر ستمگرى قصد سوء درباره تو را داشته باشد خداوند او را گرفتار مى سازد و به خودش مشغول مى كند و [او را] به دست قاتلى مى سپارد». پيش بينى ایشان دقيقاً تحقّق يافت و بسيارى از جبّاران مانند: «عبيدالله بن زياد» و «حجاج بن يوسف ثقفی» که برای در هم كوبيدن آن قد عَلَم كردند، شرّشان رفع گردید. شايد اين امر به خاطر اینست كه كوفه هميشه مركزى براى گروهى از شيعيان فداكار اهل بیت(ع) بوده است؛ هر چند منافقان هم در آن كم نبودند.

بزرگان از صحابه و تابعین همگى بر عظمت و بزرگوارى و علم امام باقر(ع) اجماع و اتفاق نموده اند که از آن جمله مى توان به افراد زیر اشاره کرد: جابر بن عبداللّه، امام صادق(ع)، محمّد بن منکدر، عبدالله بن عطاء، حسن بصرى و ثورى و دیگران.