با مراجعه به تاریخ روشن مى شود که در موارد گوناگونى این دو فرقه شبیه یکدیگرند. مانند خوارج آراى شاذ و خلاف مشهور دارند، معتقدند مى توان دار الاسلام را در صورتى که ساکنان آن مرتکب گناه کبیره شوند، دار الحرب نامید، در سخت گیرى در دین و جمود و تحجّر در فهم آن شبیه آنانند، همچون خوارج اهل اسلام را مى کشند و بت پرستان را رها مى کنند و آیاتى را که در شأن کفار نازل گشته بر مؤمنین حمل مى کنند.

تعصّب مذموم، همواره آمیخته با جمود فکرى و یک جانبه نگرى و پیشداورى هاى غیر منطقى است و نشانه این نوع تعصّب، موضع گیرى هاى تند و خشن و گاه خونریزى و غارت اموال و تحقیر دیگران، و توسّل به کلمات زشت و تند و توهین آمیز است. این متعصّبان کمترین ارزشى براى افکار دیگران قائل نیستند و گوش شنوایى براى دلایل مخالفان خود ندارند و متکبّر و خود برتر بین هستند. تمام آنچه گفته شد در سخنان «وهّابیان افراطى» و اعمالشان و متأسّفانه در کتب پیشواى این گروه دیده مى شود.

وهابیت تندرو بر اصولی متکی است که خواه ناخواه روزگاری نه چندان دور منجر به سقوط این مکتب فکری در میان مسلمانان خواهد شد. اصولی هم چون: خشونت، تحمیل عقیده، تعصب کور، نشناختن ارزش های فرهنگی، تحجر و مخالفت با پدیده های جدید، فهم غلط از آیات قرآن.

در تطبیق مسائل علوم با قرآن سه نظریه وجود دارد: برخی راه افراط را پیموده و به بهانه خدمت به قرآن، آیات آن را با کم ترین تناسب، بر فرضیات علمی تطبیق دادند. این کار نه تنها خدمت به قرآن نیست بلکه مایه بی اعتباری آن است. دسته دوم راه تفریط را پیموده و معتقدند حتی در مسلماتی که با برخی از آیات هماهنگ باشند نیز نباید تطبیقی صورت گیرد. اما راه صحیح حد وسط است که می گوید: در مسلمات علمی که با دلالت صریح آیات قرآن هماهنگ است این توافق نشانه عظمت قرآن است.