«خوف» و «رجاء» در روايات

از نظر روايات اسلامي، «خوف» و «رجاء» از چه اهمیّتی برخوردار است؟

«خوف» و «رجاء» به معناي بیم از کیفر و امید به لطف و رحمت خداست و قوی ترین انگیزه حرکت انسان به سوی تقوی و پاکیزگیها و بهترین راهنما براي کسب معارف الهی است. هیچ کس بدون این دو نمی تواند در آسمان قُربِ حقّ پرواز کند و به اوج قُربِ او راه یابد؛ ولی بهره گیری از این دو در صورتی امکان دارد که خوف و رجاء کاذب نباشد و نشانه کاذب نبودنش، هماهنگ بودنِ عمل با آن است؛ متأسفانه بسيارى از مردم، در امور دنيا خوف و رجاء صادقى دارند؛ در حالى كه نسبت به آخرت گرفتار خوف و رجاء كاذبند.

حقيقت «خوف» و «رجاء»

از ديدگاه امام علي(ع) حقيقت «خوف» و «رجاء» چيست و چه نشانه هائي دارند؟

امام علي(ع) درباره حقيقت «خوف» و «رجاء» و نشانه هاي آنها تأكيد مي كند كه اگر كسي به خدا اميدوار است بايد در عمل آن را نشان دهد، هر اميدى جز اميد به خداوند نابجا، و هر ترسِ واقعى جز ترس از خدا نادرست است، چطور کسی ادعا می کند در مسائل مهمّ به خدا اميد دارد؛ درحالی که تواضع و احترامش در برابر بندگان بيش از خداست و در حقّ خدا كوتاهى مي كند، آيا نمى ترسد در اظهار اميد به خدا دروغگو باشد؟ يا اصلا خدا را شايسته اميد نمى داند؟ همچنين خوف از بندگان را نقد مى شمرد و خوف از پروردگار را نسيه، دنيا در چشم او بزرگ جلوه مي كند و بر خداوند مقدّم مى دارد و ...

«متقین» و محاسبه روزانه نفس!؟

از ديدگاه امام علي(عليه السلام) «متقین» نسبت به محاسبه اعمال خویش چگونه رفتار مي كنند؟

امام علی(ع) درباره «محاسبه اعمال» از سوي شخص «پرهيزكار» می فرماید: «پيوسته عمل صالح انجام مى دهد، با اين حال ترسان است [كه از او پذيرفته نشود] روز را به پايان مى برد؛ در حالى كه همّ او سپاسگزارى [نعمت هاى الهى] است، و صبح مى كند؛ در حالى كه تمام همّش ياد خداست، شب را سپرى مى كند؛ در حالى كه ترسان است، و صبح بر مى خيزد؛ در حالى كه شادمان است، ترسان از غفلت هايى است كه از آن برحذر داشته شده، و شادمان براى فضل و رحمتى است كه به او رسيده [؛ زيرا روز ديگرى از خدا عمر گرفته و درهاى سعى و تلاش را به روى او گشوده است]».

ویژگی هاي «فرشتگان» هنگام عبادت خداوند

از ديدگاه امام علي(علیه السلام) «فرشتگان» هنگام عبادت خداوند چه ویژگی هائی دارند؟

امام علی(ع) درباره ويژگي هاي فرشتگان هنگام عبادت مي فرمايد: «با آن كه پيوسته مشغول عبادتند و در طول شب و روز تسبيح خدا مى گويند، فتور و سُستى به آنها دست نمى دهد، و از رغبتشان نكاسته تا از اميد به پروردگار خود روى برتابند، مناجات هاى طولانى، زبان آنان را خشك و ناتوان نساخته، اشتغال به غير خدا آنها را تحت سلطه خود نياورده، تا نداى بلند آنان را كوتاه سازد! و در مقام عبادت و بندگى، همچنان دوش به دوش ايستاده اند، راحت طلبى، آنان را به كوتاهى در انجام فرمانش وا نداشته، كودنى غفلت ها بر تلاش و عزم راسخ آنها چيره نمى شود و تيرهاى فريبِ شهوات، همّت هاى آنها را هدف قرار نمى دهد».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام عليٌّ(عليه السلام)

مِن شِيَمِ الأبرارِ حَمْلُ النُّفوسِ على الإيثارِ

واداشتن جانها به ايثار، از خوى نيکوکاران است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 22