قوم «ثمود»، در سرزمینى میان «مدینه» و «شام» زندگى مى کردند. آن ها بت پرست و در انواع گناهان غوطه ور بودند. صالح(ع)، براى هدایت و نجاتشان همت گماشت، ولى آنها نه دست از بت پرستى برداشتند، و نه در طغیان و گناه تجدید نظر کردند. هنگامى که تقاضاى معجزه اى کردند، خداوند «ناقه»(شتر ماده اى) را از دل کوه برآورد، ولى آن ها هم طرح نابودى ناقه را ریختند، و هم کشتن صالح(ع) را. پس از کشتن ناقه، و گذشت مهلت سه روزه توبه، عذاب الهى بر آنها فرو بارید و همگى در خانه هایشان بر زمین افتادند و مردند.

جنگ جمل یک مبارزه شخصى بر سر قدرت نبود، بلکه پیکار صفوف طرفداران حق در برابر باطل بود. لذا طبق گفته امام علی(ع) هر کس در هر زمان در برابر باطل قیام کند و با هوی و هوس و جاه طلبی مبارزه کند گویا در جنگ جمل حضور داشته است. در روایات تأکید شده که: کسى که عمل قومى را دوست دارد در عملشان شریک است؛ همانطور که قوم ثمود چون راضی به پی کردن ناقه بودند مشمول عذاب شدند.

در قرآن درباره ناقه ای(شتر ماده) که حضرت صالح(ع) به عنوان معجزه آورد، به صورت اجمال و فقط درباره تقسیم آب بین ناقه و مردم آن منطقه صحبت شده، اما در روایات به بیرون آمدن از دل کوه و دیگر خصوصیات آن اشاره شده است.

جمعى از بزرگان شیعه و اهل سنت، از جمله «ثعلبى»، «واحدى»، «ابن مردویه»، «خطیب بغدادى»، «طبرى»، «موصلى»، «احمد حنبل» و غیر آنها به اسناد خود از «عمار یاسر»، «جابر بن سمره» و «عثمان بن صهیب» از پیغمبر اکرم(ص) چنین نقل کرده اند که به على(ع) فرمود: «اى على! شقى ترین پیشینیان همان کسى بود که ناقه صالح را کشت و شقى ترین فرد از آخرین قاتل تو است».و در روایتى آمده است: «کسى است که این را با آن رنگین کند»؛ (محاسنت را با خون فرقت خضاب مى کند).