دلايل فلسفی «علم» خداوند؟!

فلاسفه و متكلمان چه دلايلی برای اثبات «علم» خداوند بيان كرده‌ اند؟

فلاسفه و متكلمان دلايل متعدّدى براى اثبات «علم» خداوند بیان کرده اند؛ اول: برهان خلقت و نظم است كه نظام جهان خلقت و نظم پيچيده حاكم بر روح و جان انسان گواه بر علم بى پايان اوست. دوم: برهان امكان و وجوب است. در بحث‌ خداشناسى آمده كه واجب الوجود تنها اوست و غير او همه ممكنات اند، و ثابت شده كه همه نزد او حاضرند و اين حضور دائمى دليل بر علم او نسبت به همه چيز است. سوم: برهان عدم تناهى است. خدا وجودى است بى‌ نهايت و هيچ مكان و زمانى از او خالى نيست و نامتناهى بودن او دليل بر حضور و احاطه او به همه جهان است.

چگونگي دلالت برهان «امکان اشرف» بر وجود امام زمان(عج)

برهان «امکان اشرف» چگونه بر وجود امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) دلالت مي كند؟

بنابر برهان «امکان اشرف»، كمالات از مبدأ فياض بر موجودات پايين نمى رسد مگر آنكه در مرتبه سابق، بر موجود اشرف رسيده باشد. هم چنين ممكن اشرف بايد در مراتب وجود، اقدم از ممكن اخس باشد، لذا بايد ممكنى كه اشرف از اوست قبل از او موجود باشد. از طرفي می دانیم انسان اشرف مخلوقات است بنابراین کمالات الهی قبل از رسيدن به حیوانات و جمادات به انسان می رسد و نیز قبل از رسيدن این کمالات به انسان عادی، باید به انسان کامل که حجت خداست برسد و انسان كامل كسي نيست جز امام زمان(عج).

تفسیر «من عرف نفسه فقد عرف ربّه»

منظور از حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربّه» چیست؟

براى اين حديث شريف، تفسيرهاى گوناگونى گفته شده از جمله: 1 ـ اين حديث در حقيقت اشاره به «برهان نظم» است، يعنى هركس شگفتيهاى ساختمان روح و جسم خود را بداند و به اسرار و نظامات پيچيده و حيرت انگيز اين اعجوبه خلقت پى برد، راهى به خدا به روى او گشوده مى شود. 2 ـ ممكن است اين حديث اشاره به «برهان وجوب و امكان» باشد، چرا كه اگر انسان دقّت در وجود خويش كند مى بيند وجودى است از هر نظر وابسته و غير مستقل. 3 ـ حديث مى تواند اشاره به «برهان علّت و معلول» باشد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

إنّ لکلِّ شيء مُدّةً و أجَلا

هر چيزى را مدتى است و پايانى

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 46