عدم تناسب عذاب های شدید اخروی، با گناهان دنیوی!
عذاب های دردناک و طولانی گناهکاران در قیامت برای اعمال کوتاه مدت دنیا چگونه با عدالت خداوند سازگار است؟
اولا: مجازات های رستاخيز اثر تكوينى و خاصيت عمل دنیایی است و اثر تکوینی عمل همواره با انسان همراه است؛ در حقیقت اعمال انسان در اين عالم نابود نمى شود، و باقى مى ماند، در روح او نيز آثار و ملكاتى برجاى خواهد گذشت، سپس اين ملكات و آثار عمل در تمام عوالم با انسان همراه است، و آن اعمال نيز در قيامت تجسم مى يابد و با او خواهد بود و او را شكنجه و آزار خواهد داد.
ثانیا: عذاب های درد ناک و طولانی آخرت متناسب با شاکله شخصیّتی گناهکاران است؛ گناهکاران اگر هزاران برابر زندگی دنیا هم عمر می کردند باز هم عاقبت شان تغییری نمی کرد و این به آن خاطر است که نفس انسان سال های زیادی در دنیا با خلقیّاتی پرورش می یابد و به اموری عادت می کند که باعث تداوم بر گناه می شوند. به بیان امام صادق(ع) «اهل دوزخ از اين رو در دوزخ جاودان باشند كه نيّت داشتند اگر در دنيا جاودان باشند هميشه نافرمانى خدا كنند».
ثالثا: گناهکارانی که عذاب می شوند به عذاب های شدید و جاودانه ی آخرت هشدار داده شده اند؛ رهبران الهى و پيامبران بزرگ و اوصياى آنان، به عذاب شدید و جاودانه ی برخی از گناهان هشدار داده اند. با این حال، در صورت ارتکاب چنین گناهانی، به چه كسى مى توانيم ايراد بگیریم، و بر چه چيز خرده گرفته، و به كدام قانون اعتراض نماييم؛ جز به خودمان!