پنج سفارش مهم اخلاقي امام علي(ع)

پنج سفارش مهم اخلاقي امیر المومنین علي(ع) به انسانها چيست؟

پنج سفارش مهمي كه امام علي(ع) به ما نموده است عبارتند از: 1. جز خداوند به هيچ كس اميد نداشته باشيد. 2. تنها از گناهانتان بترسيد. 3. اگر در مورد چيزى از شما سؤال كنند كه نمى دانيد حيا نكنيد و بگوييد نمى دانم. 4. اگر چيزى را نمى دانيد از فراگيرى و ياد گرفتن آن خجالت نكشيد. 5. صبر و استقامت را در هر كارى پيشه خود سازيد؛ چرا كه نسبت صبر به ايمان همچون نسبت سر است در مقابل بدن.

سفارش امام علي(ع) به حفظ «عزّت نفس»

امام علي(علیه السلام) در نامه 31 نهج البلاغه، درباره حفظ «عزّت نفس» چه سفارشي نموده است؟

امام علي(ع) درباره حفظ «عزّت نفس» به فرزندش امام حسن(ع) می فرماید: «نفس خويش را از گرايش به هر پَستى گرامى دار؛ زيرا هرگز نمى توانى در برابر از دست دادن شخصيت خود بهاى مناسبى به دست آورى، برده ديگرى مباش، چون خداوند تو را آزاد آفريده است». اشاره به اينكه بعضى از خواسته ها چنان است كه اگر انسان از شخصيت خود مايه نگذارد به آن نمى رسد و سزاوارِ انسان آزاده و با شخصيت نيست كه تن به چنين معامله اى بدهد؛ از شخصيت خود بكاهد تا به خواسته اى از خواسته هاى ماديش برسد.

نگاه مردانه به ثواب بهشتی در قرآن

از وعده های قرآن چنین برمی آید که در بهشت همسرانی به نام «حورالعین» برای «مردان» داده خواهد شد. سوال اینجاست که اگر این نوع وعده ها - برای تشویق بشر به تقوا - در شأن انسان است، چرا چنین وعده ای فقط برای مردان است؟ اگر برای زنان نیز همسرانی بهشتی وجود دارد، چه ماهیّتی دارند و آنان با وجود همسرانی که در دنیا داشتند و باهم بهشتی شده اند، چگونه می توانند همسران بهشتی دیگری داشته باشند؟!

اولا: وعده های قرآن متناسب با مراتب مختلف کمالات انسانی و مناسب با گرایشات نوع بشر است؛ لذا چنین وعده هایی دور از شأن انسان نیست. ثانیا: «حورالعین» اختصاص به مردان ندارد. ثالثا: در بهشت بهترین و زیباترین مردان مؤمن لیاقت زندگی با زنان مؤمنه را خواهند داشت، مردانی که قطعا از حورالعین هایی که برای زنان بخواهد فرض شود زیباترند. رابعا: از آنجا که زنان شرم و حیای زیادی دارند به همین علت خداوند آنها را با چیزی که از آن شرم دارند به بهشت تشویق نمی کند.

حکمت الهی در رعایت حریم زناشویی والدین و عدل الهی در تاوان دادن کودک برای عملکرد بد والدین؟!

اینکه در حدیث آمده: «اگر در اتاقی که کودکی در آن بیدار است با همسر خود همبستر شوید موجب می‌شود که کودک روی رستگاری را به خود نبیند» با عدل الهی در تضاد نیست؟ چرا باید تاوان عملکرد بد والدین عدم رستگاری کودک باشد؟

اولا: با توجه به نظام علت و معلولی، این گونه روایات به آثار تکوینی اعمال انسان اشاره دارد و این حدیث نیز هشداری برای والدین است تا بستری براي انحراف فرزندان آماده نکنند؛ چرا که حضور بچه در اتاق زمينه گناه را در او آماده می کند.

ثانیا: مبنای حدیث در تأثیرگذاری در حدّ زمینه است نه علّت تامه؛ یعنی برخی از گرایش‏ هاى ناروا را در کودک فراهم مى‏ کند، نه آن که از او سلب اختیار کند. چه بسا فرزندی در چنین موقعیتی قرار گرفته ولى راه خیر در پیش گیرد، چون می تواند با اختیار و فطرت خویش به سوى کمال حرکت کند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامام الصادق (ع)

افضل الجهاد الصوم في الحر

روزه گرفتن در هواي گرم ، جهاد است

ميزان الحکمة 6 / 399