اولا: با توجه به نظام علت و معلولی، این گونه روایات به آثار تکوینی اعمال انسان اشاره دارد و این حدیث نیز هشداری برای والدین است تا بستری براي انحراف فرزندان آماده نکنند؛ چرا که حضور بچه در اتاق زمينه گناه را در او آماده می کند.

ثانیا: مبنای حدیث در تأثیرگذاری در حدّ زمینه است نه علّت تامه؛ یعنی برخی از گرایش‏ هاى ناروا را در کودک فراهم مى‏ کند، نه آن که از او سلب اختیار کند. چه بسا فرزندی در چنین موقعیتی قرار گرفته ولى راه خیر در پیش گیرد، چون می تواند با اختیار و فطرت خویش به سوى کمال حرکت کند.

در برخی روایات از جمله در روایتی از پیامبر(صلی الله علیه وآله) آمده است: «اگر در اتاقی که کودکی در آن بیدار است با همسر خود همبستر شوید موجب می‌ شود که کودک روی رستگاری را به خود نبیند».(1) سؤالی که در مورد این روایات مطرح می شود این است که چرا باید فرزندان تاوان کوتاهی والدین را بدهند؟ آیا این امر با عدل الهی منافات ندارد؟
در پاسخ به این سؤال دو نکته لازم به ذکر است:

1) برخی از آثاری که در روایات به آن هشدار داده شده است آثار تکوینی اعمال و رفتار ماست.

در کنار این گونه روایات لازم است به این نکته نیز توجه کنیم که خداوند جریان امور عالم را از راه جریان اسباب و مسببات قرار داده است؛ لذا با توجه به نظام علت و معلولی این گونه روایات به آثار تکوینی اعمال انسان اشاره دارد و این حدیث نیز هشداری برای والدین است تا بستری براي انحراف فرزندان آماده نکنند، چرا که حضور بچه در اتاق زمينه گناه را در او آماده می کند. در حقیقت وجود شهوت در انسان خیر می باشد، اما مواجه شدن کودکان با عمل زناشوئی والدین آثار زیانباری برای او دارد؛ درست مانند چاقوی تیزی که استفاده های فراوانی می توان از آن کرد اما اگر به دست کودک بیفتد ممکن است عواقب خطرناکی داشته باشد و او را تا پایان عمر معلول کند.
بنابر این این دسته از احادیث هشداری برای والدین است که با اين كار زمينه و بستری براي انحراف فرزندان آماده ننمایند؛ چرا که ديدن اين وضعیت و صحنه ها يا شنيدن صداي جماع زن و شوهر، زمينه گناه را در فرزند زودتر آماده مي كند و قبح و بدي اين مسائل را نزد فرزند مي ريزد. این از اموری است که از نظر علمی نیز ثابت شده است و با گذشت زمان و پيشرفت علم و دانش و آگاهى بشرى، پرده از روى فلسفه و اسرار آن برداشته‏ شده است.(2)
پس مخاطب اين حديث والدين هستند كه ترغیب شوند اين گونه مسائل را رعايت كنند و اهمیت مطلب را درک نمایند. اين روايت به آنها هشدار مي دهد كه اين بي توجهي ها چه عواقب بدي مي تواند روي فرزند آنها بگذارد. همان طوري كه در ادامه همین حديث آمده: «وَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ(ع) إِذَا أَرَادَ أَنْ يَغْشَى أَهْلَهُ أَغْلَقَ الْبَابَ وَ أَرْخَى السُّتُورَ وَ أَخْرَجَ الْخَدَمَ»(3)؛ (وقتي امام سجاد(علیه السلام) اراده مي فرمود كه با همسرش خلوت كند، درها را مي بستند و پرده ها را مي انداختند وخدمت كاران را خارج مي كردند).
در روایات دیگری از ائمه(علیهم السلام) نیز وارد شده که از انجام آمیزش و روابط زناشویی هنگام حضور کودک به شدت پرهیز شود. این روایات نشانگر این است که این قبیل امور باید به دور از چشم کودکان صورت گیرد تا از ایجاد زمینه انحراف، بزهکاری و بلوغ زودرس کودکان و دیگر مسائل و مشکلاتی که ممکن است در آینده به وجود آید جلوگیری شود. امام صادق(علیه السلام) می فرماید: «لَا يُجَامِعِ الرَّجُلُ امْرَأَتَهُ وَ لَا جَارِيَتَهُ وَ فِي الْبَيْتِ صَبِيٌّ فَإِنَّ ذَلِكَ مِمَّا يُورِثُ الزِّنَا»(4)؛ (موقعى كه در اتاق كودكى حضور دارد، مردان با زنان يا كنيزان خود نياميزند، زيرا اين عمل طفل را به راه بى‏ عفتى و زناكارى می کشاند).
آموزه های دینی نه تنها والدین را ملزم به در نظر گرفتن حریم خصوصی زناشویی می نماید، بلکه نسبت به دیگر افراد از جمله فرزندان نیز تاکید دارد که این حریم خصوصی را محترم بشمارند؛ زیرا این حق طبیعی و شرعی والدین است. قرآن دستور مى ‏دهد كه در سه زمان بچّه ‏هاى نابالغ وقتى مى‏ خواهند وارد شوند بايد اجازه بگيرند و در غير اين سه زمان آزاد هستند، امّا بچّه ‏هاى بالغ هر زمان وارد جايگاه خصوصى پدر و مادر مى‏ شوند بايد اجازه بگيرند.(5) در آیه 59 سوره نور می خوانیم: «وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ»؛ (و هنگامى که اطفال شما به حد بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همان گونه که اشخاصى که پیش از آنان بودند اجازه مى گرفتند). پس آموزه های دینی در هر دو جهت هم به والدین و هم به دیگر افراد از جمله فرزندان تاکید می نمایند که حریم خصوصی زناشویی باید محترم شمرده شود.

2) مبنای این گونه احادیث در بیان تأثیرگذاری در حدّ زمینه است نه علّت تامه

نکته دیگر در مورد روایاتی که نسبت با آثار دنیوی اعمال و رفتار انسان هشدار می دهد از جمله روایت فوق که از انجام عمل زناشویی در اتاقی که فرزند حضور دارد منع کرده است، این است که این تأثیرگذاری در حدّ زمینه است نه علّت تامه. به عبارت دیگر در طول زندگی انسان از کودکی تا بزرگی عوامل مختلفی وجود دارد که مانع سعادت انسان می شوند و عوامل فراوانی نیز وجود دارد که باعث سعادت انسان می شوند. خداوند علاوه بر نعمت عقلی که به ما داده و تا حدی می تواند این عوامل را تشخیص دهد، از طریق آیات و روایات نیز به این عوامل اشاره کرده است تا مسیر سعادت هموارتر گردد. در روایت مورد بحث نیز در صورتی که فرزند شاهد عمل زناشویی باشد زمینه انحراف او فراهم می گردد و اگر با عواملی که زمینه سعادت انسان را فراهم می کنند مواجه نگردد رستگار نخواهد شد اما این امکان وجود دارد که با استفاده از فطرت اولیه خود و مواجه شدن با عوامل سعادت مسیر زندگی خود را تغییر دهد. در نتیجه کودکی که بخاطر غفلت والدین عوامل مخالف رستگاری برای او فراهم شده این گونه نیست که نتواند با مواجه شدن با عوامل دیگری که منجر به رستگاری می شوند به سعادت برسد. این روایات هرگز به معناي جبر و سلب اختیار کودک نيست، بلکه نسبت به آثار شوم این عمل هشدار می دهد، در عین حال ممکن است فرزندی که در چنین موقعیتی قرار گرفته است راه خیر را در پیش گیرد، چون می تواند با اختیار و فطرت خویش به سوى کمال حرکت کند.