واژه «حیات» نسبت به انسان و دیگر موجودات به مفهوم این است که آنان نیازمند رشد و تغذیه و دارای تولید مثل و ... می باشند؛ امّا کاربرد این واژه به این معنا، در مورد خداوند صحیح نمی باشد.
در آیاتی مثل «اللَّهُ لاالهَ الَّا هُوَ الْحَىُّ الْقَيُّوْمُ» و روایاتی مانند «... وَ هُو حيٌّ لا يَموت»، «حیات حقیقی» برای خداوند بیان شده است.
«حیات حقیقی» آميخته با مرگ و در معرض نابودى نیست؛ و هر جا به خداوند منتسب شده بيانگر «احاطه علمى او به هر چيز، و توانايى او بر هر كار» است.

بعضى از مفسّران بدون توجه به تعبيرات در آيات كه حكايت از حيات شهداء به معناى واقعى كلمه مى كند دست به توجيهاتى زده اند تا حيات بر مفهوم مجازى منطبق شود. برخی هم آيه را تنها مخصوص شهداى بدر دانسته اند؛ اما آيه از شهداى راه خدا سخن مى گويد بى آنكه غير آنها را نفى كند و مقصود حیاتی واقعی در جوار رحمت حق می باشد. سؤال اين است كه: اگر حيات برزخى براى همه انسان هاست، پس شهيدان چه فضيلتى دارند؟! پاسخ اين است كه فضيلت آنها در نوع حيات آنهاست، حياتى در جوار رحمت خدا كه مسلّماً حيات برزخى ديگران آميخته با اين بركات نيست.

برخي قائلند كه «زفير و شهيق» جهنمّ، دو موجود زنده اى هستند كه مانند انسان تنفس مى كنند. درون بردن هوا را زفير و بيرون كردن آن را شهيق گويند و روايتي از پيامبر(ص) مويد اين قول است. در قيامت، 70 هزار ملك، زمام جهنم را مى كِشَند و او مى خواهد فرار كند، اگر رها شود، اهل محشر را آتش مى زند، اما بعضي ديگر در صدد توجيه بر آمده اند و گفته اند قرآن درباره حركت كردن بهشت و جهنم مجازگوئى كرده است. لذا مراد اين است كه بهشت و جهنم در معرض ديد آنها قرار مى گيرد.