اُسْدُ الغابة

معرفی کتاب «اسد الغابه»

کتاب «اسد الغابه» یکى از کتاب هاى مهم اهل سنت درباره دانش رجال و صحابه شناسى است که توسط عزّالدین، ابن اثیر جزرى (555 - 630 ق) نوشته شده است. این کتاب در حدود 7500 زندگى نامه را در بر دارد که نویسنده آن محتویات کتاب هاى مهم نوشته شده در قرن هاى پیش از خود توسط ابن منده، ابونعیم اصفهانى و ابن عبدالبرّ، ابوالحسین غسّانى، و ابوموسى اصفهانى را در آن جمع کرده و با افزودن مطالب و تحقیقات خودش، از اشتباهات آنان پرده برداشته است. این کتاب على رغم اینکه یکى از منابع ابن حجر عسقلانى در تدوین کتاب هاى تاریخى و رجالى خودش به شمار مى رود، اما او انتقادهایى نیز بر آن وارد کرده است. از جمله اینکه او در مورد سندها به جاى اعتماد به اصحاب سند، نظرات اهل سیره و انساب را مقدم داشته است.

 

الطبقات الکبرى

معرفی کتاب «الطبقات الکبری»

این کتاب که «طبقات ابن سعد» نیز نامیده مى شود از مهم ترین منابع سیره نویسى و صحابه شناسى (رجال حدیث) به شمار مى رود که توسط محمد بن سعد بن منیع هاشمى (168ـ230) تالیف شده است. تنظیم و منسجم کردن همه این مطالب توسط خودش مقدور نشد و پس از وفاتش توسط شاگرد مبرّز وى یعنى حسین بن فهم تدوین شد. یعنى کتاب طبقات در واقع توسط ابن فهم تدوین شده است اگر چه محتوا و مطالب آن از ابن سعد است. این کتاب مهم ترین کتابى است که از قرن دو و سه باقى مانده و بسیارى از مطالب مربوط به سیره نبى اکرم و اصحاب ایشان، و همچنین بررسى شخصیت هاى مهم اسلام تا زمان خودش را دربر دارد. ابن سعد که یک سنى مذهب متعصب بوده است در بسیارى از موارد، در شرح حال شخصیت هاى شیعه ونقل وقایع مربوط به شیعه کینه ورزى خود به شیعیان را اظهار کرده است.

تهذیب الاسماء و اللغات

معرفی کتاب «تهذیب الاسماء و اللغات»

«تهذیب الاسماء و اللغات» توسط ابو زکریا یحیى بن شرف بن حسن بن حسین حزامى حورانى، محیى الدین نَوَوى شافعى دمشقى (631ـ676ق) نوشته شده است. این کتاب یکى از مهم ترین منابع رجال و راویان حدیث و نیز شرح اصطلاحات و لغات به کار رفته در احادیث نبوى است. اهمیت کتاب نَووى در این است که هم از لحاظ صحابه شناسى و رجالى و هم از جهت حدیث شناسى و فقه الحدیث شایان توجه و دقت است و متاخران علماى اهل سنت مثل ذهبى، ابن حجر عسقلانى، دمیرى، و قلقشندى از آن بهره برده اند. از جمله نکات شایان اهمیت این کتاب و البته غالب آثار نووى این است که احادیث و مسائل مربوط به تاریخ و عقاید شیعه مثل غدیر خم را به طور صریح نقل و شرح کرده است. نَوَوى نظرات فقهى و عقیدتى بسیار نزدیک به نظرات شیعه را اظهار کرده است که علماى شیعه براى ابطال نظرات و بدعت هاى وهابیون به آنها استناد کرده اند.

الاستیعاب فى معرفة الاصحاب

معرفی کتاب « الاستیعاب فى معرفه الاصحاب»

 «الاستیعاب» یکى از کتاب هاى مهم اهل سنت درباره صحابه شناسى و رجال حدیث می باشد که توسط ابوعمر یوسف بن عبدالله بن محمد بن عبدالبرّ قرطبى (368-463 ق) تالیف شده است. این کتاب در اوایل قرن پنجم نوشته شده و اولین کتاب ابن عبدالبر می باشد. علماى پس از وى او را به دلیل تالیف این کتاب بسیار ستوده اند. این کتاب از منابع بسیار مهم دانشمندان علم رجال، حدیث، تاریخ، انساب، و صحابه شناسى به شمارمی رود. ابن عبدالبرّ در این کتاب، منابع خود را ذکر کرده و علاوه بر طرح مباحث رجالى و نقل احادیث، به نقد روایات نیز پرداخته است. نویسنده نسبت راویان با وقایع تاریخ اسلام را نیز یادآور شده است که علاوه بر مشخصات فردى راوى، نقش اجتماعى او را هم تبیین کرده است که در ترسیم دقیق شخصیت راویان و بازسازى صحنه هاى تاریخى نقش اساسى دارد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

اِنَّ النَّبىَّ لَمّا جائَتْهُ وَفاةُ جَعْفَرِ بنِ اَبى طالبٍ وَ زَيْدِ بنِ حارِثَةَ کانَ اَذا دَخَلَ بَيْتَهُ کَثُرَ بُکائُهُ عَلَيْهِما جِدّاً وَ يَقولُ: کانا يُحَدِّثانى وَ يُؤ انِسانى فَذَهَبا جَميعاً.

من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 177