جایگاه نماز جمعه نزد شیعه؟

چرا با وجود اینکه در سوره جمعه با صراحت به نماز جمعه امر شده است، بسیاری از شیعیان نمازجمعه را اقامه نمی کنند؟! آیا صحیح است که بسیاری از شیعیان تا ظهور امام زمانشان از انجام چنین عبادتی محروم باشند؟! چرا مراجع تقلید شیعه در نماز جمعه حاضر نمی شوند؟! چرا بعضی از مراجع می گویند: كسی كه نماز جمعه را بجا آورده واجب نيست نماز ظهر را هم بخواند، ولی احتياط مستحب آن است كه آن را نيز بجا آورد؟!

شیعیان معتقدند در زمان حضور امام معصوم یا با وجود نائب خاص امام، نماز جمعه واجب است. امّا حکم نمازجمعه در زمان غیبت امام معصوم اختلافی است. برخی از فقهای شیعه، حکم به «وجوب تعیینی» این نماز در زمان غیبت امام معصوم داده اند. برخی دیگر از فقهای شیعه هر گونه اقامه نماز جمعه را در زمان غیبت «حرام» اعلام کردند. بنابر نظر سوّم (واجب تخییری)، اقامه نماز جمعه در زمان غیبت امری مشروع است؛ ولی مکلفین می توانند بین به جا آوردن این نماز یا نماز ظهر، یکی را انتخاب کنند؛ این نظر به عنوان نظر رایج بین اکثریت فقهای شیعه شناخته می شود.
با توجه به نظر اکثریت علما و فقهای شیعه که اقامه چنین نمازی را در این زمان از باب «واجب تخییری»، امری مشروع اعلام کردند، می بینیم که در طول تاریخ و هر زمان که شرایط فراهم بوده است، در همه شهرها و اجتماعات شیعی، نماز جمعه اقامه شده است. شواهد و اسناد قاطع تاریخی نشان می دهد ادعای مهجوریت نماز جمعه در میان شیعیان تا چه اندازه ادعایی غیر منصفانه و دور از واقع است.
در دوران جمهوری اسلامی بعضی از مراجع تقلید - در دورانی که جوانتر بودند - پیش قدم اقامه نماز جمعه ها بوده اند. امّا اموری چون کسالت جسمی و کهولت سن اکثریت این علمای جلیل القدر باعث می شود که به مرور  در نماز جمعه شرکت نکنند. اضافه بر این، گاه شرکت آنها نیاز به مراقبت های ویژه امنیتی دارد، که سبب عسر و حرج می شود. با این وجود گاهی در نماز جمعه شرکت می کنند.

اهمیت نماز جمعه

نماز جمعه از چه اهمیتی برخوردار است؟

بهترین دلیل بر اهمیت نماز جمعه، آیات سوره جمعه است که به همه مسلمانان دستور مى دهد: به محض شنیدن اذان جمعه، به سوى آن بشتابند. در روایات نیز بر این موضوع تأکید دارند، از جمله پیامبر(ص) در حدیثی می فرمایند: «خداوند نماز جمعه را بر شما واجب کرده، هر کس آن را در حیات من یا بعد از وفات من، از روى استخفاف یا انکار ترک کند، خداوند او را پریشان کند، و به کار او برکت ندهد، نماز او قبول نمى شود، زکات او قبول نمى شود، حج او قبول نمى شود، اعمال نیک او قبول نخواهد شد، تا از این کار توبه کند».
 

عالمان بى عمل، از منظر قرآن

خداى متعال چگونه عالم بى عمل را نکوهش کرده است؟

خداوند در قرآن می فرماید: «کسانى که تورات بر آنها نازل شد، مکلف به آن گشتند ولى حق آن را اداء ننمودند و به آیاتش عمل نکردند، همانند درازگوشى هستند که کتاب هایى بر پشت خود حمل مى کند». بر اساس روایات یهودیان مى گفتند: اگر محمد(ص) به رسالت مبعوث شده، رسالتش شامل حال ما نیست، لذا خداى متعال به آنها گوشزد مى کند: اگر کتاب آسمانى خود را دقیقاً خوانده و عمل مى کردید، این سخن را نمى گفتید؛ چرا که بشارت ظهور پیامبر(ص) در آن آمده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

اصْرِفْ إلى الآخِرةِ وَجهَکَ، واجْعَلْ للهِ جِدَّکَ

به آخرت روى آور و توان و کوشش خود را براى خدا مصروف کن

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 58