معنای «سوره» و «آیه» و کاربرد آنها در قرآن

عبارت «سوره» و «آیه» به چه معناست و چه کاربردی در قرآن دارند؟

سوره از «سور بلد»؛ (ديوار بلند و گرداگرد شهر) گرفته شده است؛ زيرا هر سوره آياتى را در بر گرفته و به آن احاطه دارد؛ مانند حصار (سور) شهر كه خانه هايى را در بر گرفته است. برخى آن را به معناى بلنداى شرف و منزلتِ رفيع گرفته اند. همچنین آيه، به معناى علامت است؛ زيرا هر آيه از قرآن نشانه اى بر درستى سخن حقّ تعالى است يا آنكه هر آيه مشتمل بر حكمى از احكام شرع يا حكمت و پندى است كه بر آنها دلالت دارد.

ستونهای جمره علامت اند نه محل رمی

آیا تصریحی داریم مبنی بر اینکه ستونها برای رمی نیستند بلکه نشانه و علامت محل رمی اند؟

فقهای زیادی تصريح كرده اند كه ستونها به عنوان علامت براى محلّ رمى مى باشند مانند: 1. علاّمه بحر العلوم نقل كرده است: محلّ رمى مجتمع الحصى است كه نزد بناى شاخص قرار دارد. 2. ابن جُبَير اندلسى مى گويد: جمره عقبه در اوّل منا قرار گرفته و به علت ريگ هاى جمرات كه در آن جمع شده، بلند شده است. و در آن عَلَم و نشانه اى همچون نشانه هاى حرم نصب شده است. 3. باجی نقل می کند: منظور از جمره آن ستونى كه در وسط جمره قرار دارد نيست؛ زيرا آن بنا به عنوان علامت بر محلّ جمره است و جمره اسم تمام آن محل است.

 

فلسفه تقیّه

فلسفه تقیه از دیدگاه اسلام چیست؟

«تقیّه» یک نوع تاکتیک حساب شده و عاقلانه براى حفظ نیروهاى انسانى و هدر ندادن افراد مؤمن در راه موضوعات کوچک و کم اهمیت محسوب مى شود؛ و در روایات به سپر دفاعی تشبیه شده و علامت ایمان است. روشن است که در موضوعات مهم که تقیه باعث نابودى یا به خطر افتادن مکتب می شود استفاده از آن جایز نیست؛ لذا در صدر اسلام برخی همچون پدر عمار و بلال شجاعانه به دفاع از منطق اسلام و حمایت از پیامبر(ص) پرداختند و برخی مانند عمار با اذن پیامبر(ص) برای حفظ جان تقیه می کردند. 

ایمان به خدای نادیده!

چگونه به خدای نادیده ایمان بیاورم؛ در حالی چنین خدایی قابل شناخت نیست؟! از طرفی فردی مثل علی بن ابی طالب می گوید: «من‌ آنچنان‌ نیستم كه‌ عبادت‌ كنم‌ كسي‌ را كه‌ نديده‌ ام»! اگر خداوند دیده نمی شود، پس منظور از این سخن چیست؟!

اولا: دایره هستی منحصر به «محسوسات» نیست و در جهان هستی امور بسیار زیادی وجود دارند که از قلمرو دید و حس ما بیرون اند ولی کسی منکر وجود آنها نیست.
ثانیا: منظور امام علی(ع) نمی تواند «رؤیت جسمانی» خدا باشد؛ زیرا خود تصریح می کند که: «او را چشم ها با مشاهده ديدگان‌ نمي بينند وليكن‌ دل ها به‌ حقائق‌ ايمان‌ مي‌ بينند».
طبق «منطق معنوی» خداباوران، انسان با بندگی و تقوا می تواند به مرحله ای برسد که هیچ شکی نسبت به حقایق نداشته باشد، به گونه ای که گویا حقایق را با چشم می بیند.
ثالثا: ابزار شناخت خداوند، «براهین عقلی و فلسفی» و نظر به آیات و نشانه های او در جهان و اندیشه در نظم موجود در آفرینش است؛ هر كس مى‏ تواند با نظر به «آثار خداوند» در جهان به طور اجمال از وجود ذات و صفات پروردگار آگاه شود.

علامت و نشانه بودن ستونهای جمره

کدام یک از فقهای عظام، ستونهای جمرات را تنها علامت و نشانه می دانند؟

برخی از فقها تصريح كرده اند ستونهايى كه در جمرات است، تنها به عنوان «علامت» و «شاخص» براى محلّ رمى انتخاب شده است و حتى بعضى از آنها تصريح كرده اند زدن سنگ به این ستونها كافى نيست و بايد سنگ را به محلّ اجتماع سنگريزه ها زد از جمله این فقها: 1. مرحوم «علاّمه بحر العلوم» در رساله اى كه در باب حج و عمره نگاشته است. 2. ابن عابدين از علماى اهل سنت. 3. محب الدين طبری. 4. ابن جُبَير اندلسى 5. محمد بن شربينى 6. بهوتى از علماى اهل سنت در «كشّاف القناع».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

الصوم جنة مت لم يخرقها

روزه سپر است به شرط آنکه شخص آنرا از هم ندرد

ميزان الحکمة 6 / 392