تناقض آيات قرآن درباره «خلود»!

چرا برخی آيات قرآن، مسئله «خلود» در بهشت و جهنّم را تأييد و برخی رد كرده است؟

آيات قرآن درباره «خلود» در بهشت و جهنّم تناقض ندارند؛ چون اشقيا و سعدا به تناسب نوع كردارشان در جهنّم و بهشت خلود دارند، و اين تعبيرى كه در محاورات عرب رايج است دوام و استمرار را تداعى مى‌كند و براساس سياق آيات، استمرار و خلود در هر دو مورد بر مشيّت خداوند معلّق شده است؛ چنان كه هر تصميم و سنّت ديگرى سرانجام به مشيّت او وابسته است.

راه های درمان «غفلت» از منظر روايات

روايات چگونه راه هاي درمان «غفلت» را به ما نشان داده است؟

برای درمان «غفلت»، علاوه بر انديشيدن به عواقب و پيامدهاى آن، بايستي به سراغ ريشه ها رفت؛ زيرا تا ريشه هاى يك بيمارى قطع نشود، درمان آن امكان ندارد. هم چنين پند و عبرت از وقایع تاریخی و تحولات روزگار، استمرار و دوام ذکر، نماز با حضور قلب و تفکر و اندیشه از ديگر راه هاي درمان غفلت هستند.

معنای «اِهدِنَا الصَّراطَ المُسْتَقِیمَ» در مورد پیامبر(ص)

چرا درخواست هدایت به صراط مستقیم می شود؟
با این که پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) هم خودش در راه راست بود و هم مسلمانان را به راه راست هدایت کرده بود، پس چرا در حال نماز مى فرمود: «اِهدِنَا الصَّراطَ المُسْتَقِیمَ»؛ (ما را به راه راست هدایت کن!) آیا این به اصطلاح علمى، تحصیل حاصل نیست؟

همچنان که اصل پیدایش یک پدیده در پرتو علّت و شرایط خاصّى صورت مى گیرد، استمرار و ادامه وجود آن نیز شرایط و مراقبت هاى خاصّى لازم دارد. یک فرد هدایت یافته هم مانند سایر پدیده های جهان هستی، هر لحظه ممکن است دستخوش فنا و زوال گردد؛ لذا باید از وضع فعلى استفاده نماید و رو به درگاه الهى آورده و استمرار آنرا طلب کند. پس اگر یک فرد هدایت یافته، بگوید: «ما را به راه راست هدایت کن!» هدف این است که ما را در این راه پایدار فرما! و این نعمت را درباره ما مستمر و دائمى گردان.

شب قدر موهبتی از مواهب الهی برای مسلمانان

آیا شب قدر در امت هاى پیشین نیز بوده است؟

ظاهر آیات سوره قدر نشان مى دهد: شب قدر مخصوص زمان نزول قرآن و عصر پیامبر(ص) نیست، بلکه تا پایان جهان تکرار مى شود. تعبیر فعل مضارع تَنَزَّل که دلالت بر استمرار دارد و تعبیر به جمله اسمیه «سَلامٌ هِیَ حَتّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ» که نشانه دوام است و روایات بسیارى که شاید در حدّ تواتر باشد نیز مؤید این معنى است. این مسئله از مواهب الهى بر این امت است؛ چراکه پیغمبر اکرم(ص) فرمودند: خداوند شب قدر را به امت من بخشیده و احدى از امت هاى پیشین از این موهبت برخوردار نبودند.

باز آی! باز آی! هر آنچه هستی باز آی!

آیا توبه از هر گناهی، در هر زمانی پذیرفته می شود؟

«توبه» مخصوص به گناه، یا افراد معیّن نیست و زمان محدودى ندارد. آيات قرآن دلالت بر شمول توبه نسبت به جميع گناهان و در هر زمان دارند؛ از جمله: در آيه 53 سوره زمر مى خوانيم: «... خدا همه گناهان را مى آمرزد، زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است». فعل «می آمرزد» مضارع است که بر استمرار دلالت دارد. تنها استثنايى كه - طبق سوره غافر آیه 85 - در قبول توبه وجود دارد، زمانی است که انسان در آستانه برزخ قرار گرفته و يا عذاب الهى فرا رسیده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ السجّادُ عليه السّلام :

اِنّى لَمْ اَذْکُرْ مَصْرَعَ بَنى فاطِمَةَ اِلاّ خَنَقَتْنى لِذلِکَ عَبْرَةٌ.

من هرگز شهادتِ فرزندان فاطمه عليها السّلام را به ياد نياوردم ، مگر آنکه بخاطر آن ، چشمانم اشکبار گشت .

بحارالانوار، ج 46، ص 109