آثار همنشینی با «نیکان» و دوری از «بدان»

امام علی(علیه السلام) درباره همنشینی با «نیکان» و دوری از «بدان» چه توصیه اي نموده است؟

ایشان در این باره می فرماید: «به اهل خير نزديك شو تا از آنها شوى و از اهل شرّ دور شو تا از آنها جدا گردى». در واقع امام(ع) همانند قرآن آثار مجالست و همنشينى را غير قابل انكار می داند؛ زیرا همنشينى با نيكان انسان را خوشبخت كرده و معاشرت با بدان انسان را بدبخت می کند، از این رو بهترين راه شناخت شخصيت پیچیده انسان، همنشينانِ اوست، همان گونه كه امام(ع) در حديثی می فرماید: «اگر حال كسى بر شما مشتبه شد و دين او را نشناختيد به همنشينان او نگاه كنيد».

عاقبت «غفلت» از ياد خدا

قرآن کریم عاقبت «غفلت» از یاد خدا را چگونه ترسیم می کند؟

خداوند در سوره «زخرف» درباره عواقب «غفلت» از یاد خدا به صورت يك حكم كلى و عمومى كه درباره همه اقوام و افراد صادق است مى فرمايد: «هر كس از ياد خدا روى گردان و غافل گردد، شيطان را به سراغ او مى فرستيم تا همواره با او قرين باشد». دقت در این آیه ما را متوجه این حقیقت می کند که «غفلت» و بى خبرى انسان در روى گردانى از خداوند، باعث نزديك شدن شيطان به انسان مي شود و اين، مجازاتى است كه در دنيا دامنگير اين افراد مى شود.

همنشینى با پیامبران و امامان، در بهشت

چگونه انسان می تواند در بهشت، همنشین پامبران و امامان(علیهم السلام) گردد؟

خداوند در ارتباط با همنشنی مومنان می فرماید: «کسى که مطیع خدا و رسول او باشد [در رستاخیز] همنشین کسانى خواهد بود که خدا نعمت خود را بر آنان تمام کرده است». سپس از پیامبران، راستگویان، شهیدان و صالحان نام می برد. در واقع آنان صاحبان نعمت هستند؛ زیرا براى ساختن یک جامعه انسانى سالم، نخست باید رهبران به حق و انبیاء وارد میدان شوند، سپس مبلغان صدیق و معصوم اهداف آنها را گسترش دهند، در ادامه جمعى در برابر عناصر آلوده بایستند و شهید گردند و محصول این تلاش ها، به وجود آمدن صالحان است.

تأثیر دوستى بر شخصیّت انسان

هم نشینى با دوستان چه تأثیرى بر شخصیّت انسان دارد؟

علم و تجربه بيان مي دارد؛ بعد از اراده انسان موثرترين عامل بر شخصيت، افکار و صفات اخلاقى دوستان و معاشرانند. روايات اسلامي آنها را معرف ماهيت ديني انسان مي دانند و آيات 27 و 29 سوره«فرقان» نشان مى دهد انساني که تا مرز سعادت پيش رفته چگونه با وسوسه دوست بد به قهقرا و سرنوشتى مرگبار بر مي گردد و فرياد«يا وَيْلَتى» از وي بلند مي شود.

عوامل شرح صدر و قساوت قلب

چه عواملى موجب شرح صدر و قساوت قلب مى شود؟

مطالعات پى گیر و مستمر، ارتباط مداوم با علماى صالح، تهذیب نفس، پرهیز از گناه، مخصوصاً غذاى حرام و یاد خدا از عوامل شرح صدر است.  برعکس، جهل، گناه، لجاجت، مراء، همنشینى با بدان، دنیاپرستى و هواپرستى باعث قساوت قلب مى شود، و این که قرآن در آیه 125 سوره «انعام» مى گوید: آن کس را که خدا بخواهد هدایت کند، شرح صدر مى دهد، یا اگر خدا بخواهد گمراه سازد، ضیق صدر مى دهد، این «خواستن» و «نخواستن» سرچشمه هاى آن از خود ما شروع مى شود و در روایات به برخی از این عوامل اشاره شده است.

همنشيني با پيامبر(ص)، دليل حتمی پاكي و عدالت!

آیا صرف همنشینى با پیامبر(صلى الله علیه وآله) دلیل بر پاکى و عدالت مى شود؟

همنشینى با نیکان اثری سازنده دارد اما اندازه تأثیر آن به اختلاف سه عنصر سنّ، استعداد و مدت همنشینى متفاوت است. پس همنشینى اصحاب با پیامبر(ص) یکسان نبوده که همه را از نظر ایمان و تقوا در یک حدّ قرار دهیم. از طرفی همنشینى صحابه با آن حضرت، هرگز بیشتر از همنشینى همسر نوح و همسر لوط با آن دو مرد بزرگوار نبوده؛ لذا آیات قرآن نشان مى دهد که صرف همنشینى علّت تامّه اصلاح و مانع پرهیز از گناه نمى شود. بلکه اگر کسى شایستگى هدایت و تصمیم بهره گیرى داشته باشد، این همنشینى مى تواند زمینه ساز آن باشد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

عن ابي عمارة المنشد قال:

«ما ذکر الحسين بن علي عند ابي عبدالله عليه السلام في يوم قط فرئي ابو عبدالله عليه السلام متبسما في ذلک اليوم الي الليل‏»

بحارالانوار، ج 44، ص 280